Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahman 8 Mayıs tarihinde görüşme yapacaktır. Görüşmenin esas konusu Kırgızistan-Tacikistan arasındaki sınır sorunları olacaktır. Bu konuda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in basın sözcüsü Dmitri Peskov açıklama yaptı. İki liderin 8 Mayıs tarihinde Moskova’da görüşmesi bekleniyor. Görüşme sonrası 9 Mayıs tarihinde Kızıl Meydan’da yapılacak olan Zafer Günü geçit törenine katılacak olan İmamali Rahman sonra ülkesine geri dönecek. İlaveten, Peskov Kırgızistan Devlet Başkanı Sadır Japarov’un Zafer Günü kutlamaları için Moskova’ya gelmesini beklenmediğini de ifade etti.
Tacikistan Rusya Federasyonu için Orta Asya’da önemli bölgelerden biridir. Soğuk Savaş sonrası SSCB’nin yıkılmasıyla beraber Orta Asya’da kurulan cumhuriyetlerden biri olan Tacikistan’da bir iç savaş yaşanmış ve Rusya Federasyonu ordusu Tacikistan’a müdahele etmiştir. Bu Soğuk Savaş sonrası Rusya Federasyonu’nun bir ülkeye askeri müdahele ettiği ilk olay idi. 1992 yılında Tacikistan Cumhurbaşkanı olan İmamali Rahman sonraki yıllarda da Rusya Federasyonu ile işbirliğine önem verdi. Özellikle, Çin Halk Cumhuriyeti tehdidi karşısında Rusya Federasyonu ile işbirliğine devam ediyor.
Son dönemde de Tacikistan ve Rusya Federasyonu arasında askeri işbirlikleri daha da artıyor. Rusya’nın en büyük askeri üssü Tacikistan’da bulunuyor. 201. Rus askeri üssü iki devlet arasında 17 Ekim 2004 tarihinde yapılan antlaşma neticesinde Tacikistan’da konuşlanmıştır. Antlaşma gereği 2042 yılında kadar bölgede faaliyetine devam edecektir. Son döneme baktığımızda, nisan ayında Moskova’da Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü üye ülkelerinin savunma bakanlarının katıldığı toplantı yapılmış ve Rus Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov 2021 yılında Rusya Federasyonu ve Tacikistan topraklarında 4 ortak tatbikat yapacaklarını duyurmuştu. İlaveten 19-23 Nisan 2021 tarihlerinde Rusya Federasyonu ve Tacikistan ortak askeri tatbikat yapmıştı. Tacikistan tarafından 9 bin asker ve 40 bin yedek asker, Rusya tarafından ise Tacikistan’daki üslerindeki 2 bin asker katılmıştı. İlaveten binden fazla askeri araç ile 20’ye yakın uçak ve helikopter de tatbikatta yer almıştı.
27 Nisan 2021 tarihinde de Rusya Federasyonu Savunma Bakanı Sergey Şoygu Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü Savunma Bakanları Konseyi için gittiği Duşanbe’deki toplantıda Tacikistan Savunma Bakanı Şerali Mirzo ile görüştürme gerçekleştirdi ve sınırda hava sahası güvenliğini artırmak için “Rusya Federasyonu-Tacikistan Ortak Bölgesel Hava Savunma Sistemi”nin gerçekleşmesi için bir antlaşma taslağınının imzalanmasını önerdiğini ifade etmişti. Şoygu ayrıca Tacikistan askerlerinin Rusya’da ücretsiz eğitimi aldığını, 500’den fazla Tacikaskeri öğrencinin şuan Rusya’da olduğunu, ilaveten 201. Rus askeri üssünün Tacikistan’da her yıl binlerce uzmana eğitim verdiğini ve Rusya’nın Tacikistan’a askeri techizat sevkettiğini bildirmişti.
Görünen o ki, Rusya Federasyonu Orta Asya bölgesindeki sorunları halletmek için baş aktör rolüne devam edecektir. Özellikle, SSCB döneminde yaratılan bu sınır sorunları Rusya Federasyonu’nun bölgedeki sorunlara müdahelesi ve arabulucu oynamasında en önemli faktörlerdendir. Özellikle, ABD askerlerinin Afganistan’dan çekileceği haberinden sonra Rusya Federasyonu bölgeye başka bir gücün müdahelesini önlemeye çalışacaktır.
Kaynak
https://ria.ru/20210505/tadzhikistan-1731166175.html
https://tass.ru/politika/11308185
https://kg.akipress.org/news:1700472
https://www.interfax.ru/russia/763447
