TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN DÜNYADAKİ ÖNEMLİ  GELİŞMELER

1. TÜRKİYE:

Akar: Karadeniz'de diyalog konusunda üzerimize düşeni yapıyoruz

Akar başkanlığında, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, Kuvvet Komutanları, Bakan Yardımcısı Yunus Emre Karaosmanoğlu ve birlik komutanlarının katılımıyla video konferans toplantısı gerçekleştirildi. Bakan Akar'ın talimatlar verdiği toplantıda, yurt içi ve dışındaki birlik komutanları, devam eden faaliyetlere ve sahadaki son duruma ilişkin bilgiler verdi. Savunma ve güvenlik konuları kapsamında Doğu Akdeniz'deki gelişmeler, terörle mücadele harekatları ve koronavirüsle mücadelede alınan tedbirlerin de ele alındığı toplantıda konuşan Akar, zorlu hava ve arazi şartlarında terörle mücadelenin kararlılıkla devam ettiğini dile getirdi. Akar, “Karadeniz'de diyalog konusunda Türkiye olarak bize düşen görevleri bugüne kadar yaptık, yapmaya devam ediyoruz” dedi. (@tcsavunma)

The Guardian: IŞİD üyeleri, Türkiye üzerinden sahte pasaportlarla AB ve ABD'ye giriyor

İngiltere'de The Guardian gazetesi sahte pasaport, vize ve resmi damgalar üzerine uzmanlaşmış bir ağın Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) mensuplarına sahte pasaport sattığını ortaya çıkardı. Gazete, bu pasaportlarla IŞİD mensuplarının İngiltere, Avrupa Birliği, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri'ne gitmeyi başardığını belirtti. Bu ağın önemli bir ayağı ile İstanbul'da görüşmeyi başaran The Guardian, Türkiye'de yaşayan Özbek vatandaşı bu kişinin 15 bin dolara kadar ulaşan fiyatlara "yüksek kalitede" pasaportlar sattığını açıkladığını kaydetti. İngiliz gazetesi bu tür pasaportlara sahip 10'a yakın kişi ile görüşüldüğünü ve bu kişilerin Suriye'den gelerek İstanbul Havalimanı'ndan sahte pasaportlarla çıkış yaptığının öğrenildiğini belirtti.

Türkiye ile Pakistan heyetleri bugün bir araya gelecek

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, "Ülkemiz ile Pakistan arasında siyasi istişareler, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal ve Pakistan Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Büyükelçi Sohail Mahmood başkanlığındaki heyetler arasında 1 Şubat 2022 tarihinde İslamabad’da yapılacaktır," denildi. İkili görüşmelerde, bölgesel ve uluslararası gelişmelerin de ele alınacağı ifade edildi. (@TC_Disisleri)

Çavuşoğlu Bahreyn'de: İşbirliği konusunda hemfikiriz

Manama’da Bahreynli mevkidaşı Abdullatif bin Raşid ez-Zeyyani ile ortak basın toplantısı düzenleyen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 'Sayın Cumhurbaşkanımız ve Türk halkının en iyi dileklerini sizlere iletmek isterim. Bugün hangi konularda hangi adımları atacağız enine boyuna konuştuk. İşbirliği yapmak konusunda hemfikiriz' dedi. Çavuşoğlu’nun açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

• Son zamandaki körfez bölgesindeki yakınlaşmalardan memnuniyet duyuyoruz. İlişkilerimizde eski günlere dönmek için temaslara başladık. Bu süreci Bahreyn'in de desteklediğini gördük. Hepimizin temennisi sorun olmaması ve iş birliğinin devam etmesi.
• Terörle mücadele önemli. Biz çifte standarda düşmeden tüm terör örgütleri ile mücadele edilmesi gerektiğine inanıyoruz. Özellikle Bayreyn Dışişleri Bakanlığı'nda Türkçe ve Türk diline ilgi duyduğunu gördüm bundan çok mutluluk duyduk. Türkçe öğrenen kardeşlerimizi ülkemizde ağırlamaktan memnuniyet duyacağız
• ‘Hedefimiz ekonomik ticaret hacmimizi 750 milyon dolara çıkarmak' diyen Çavuşoğlu, 'İkili ilişkilerimiz ve işbirliğimizi nasıl geliştirmek istediğimi anlatmıştım. Biraz önce ortak ekonomi planı üzerinde çalıştığımız söylemiştim. Taslağımız hazır. Görüşmeler 23 Mart'ta gerçekleştirilecek.’ ifadelerini kullandı.
• Mısır ile temaslarımız devam ediyor. BAE ile daha sonra başlamamıza rağmen daha çok yol kat ettik. Karşılıklı ziyaretler oldu. Sayın Zayed'in Ankara ziyareti olumlu geçti. Sayın Cumhurbaşkanımız da 14 Ocak'ta Abu Dabi'yi ziyaret edecek
• (Suudi Arabistan) Değişik düzeyde temaslar devam ediyor. Arzumuz ilişkilerimizi daha gülere hatta daya iyi günlere çevirmek. Biz bölgenin bütün olarak istikrar ve huzuruna her türlü katkı yapmaya hazırız. Türkiye olarak Savunma Sanayine büyük yatırımlar yaptık. Bölge ülkelerin de savunma sanayii ürünlerimize ciddi talebi var. Bu talepleri yapıcı bir şekilde değerlendiriyoruz

Terör Gündemi

• Van'da FETÖ/PDY ve PKK/KCK terör örgütlerine yönelik düzenlenen operasyonda 3 kişi gözaltına alındı.
• Şırnak Emniyet Müdürlüğü ve İl Jandarma Komutanlığı tarafından PKK/KCK, FETÖ/PDY terör örgütlerine yönelik son bir haftadır devam eden operasyonlar sonucunda 6 kişi gözaltına alındı.
• Yurt içinde özellikle güvenlik güçlerini ve sivil halkı hedef alan saldırılarda ortak hareket ettiği bilinen terör örgütleri MLKP ve PKK/YPG'nin yurt dışındaki iş birliği de ikna çalışmaları sonucu 25 Aralık 2021'de Habur Kara Hudut Kapısında güvenlik güçlerine teslim olan MLKP'li terörist F.Ş'nin ifadesine yansıdı. Etkin pişmanlık hükümleri kapsamında Gaziantep Cumhuriyet Başsavcılığınca ifadesi alınan F.Ş, arkadaşı İsmet Ş. ile 2015'te Şanlıurfa'nın Suruç ilçesinde HDP binasında bir görevliyle görüştükten sonra Suriye'ye geçtiklerini söyledi.

2. AVRUPA:

Estonya, Belarus petrol geçişinin AB yaptırımlarına uygunluğunu kontrol etme talimatı verdi

Estonya Başbakanı Kaja Kallas, Belarus petrol geçişinin AB yaptırımlarına uygunluğunu kontrol etme talimatı verdi. Eesti Päevaleht gazetesi daha önce ülkenin 2021'de Belarus'tan bir yıl öncesine göre neredeyse üç kat daha fazla petrol ürünü ithal ettiğini bildirmişti. Öte yandan Estonya Dışişleri Bakanlığı, bir Rus uçağının hava sınırlarını ihlal ettiği iddiasıyla Rusya Federasyonu Maslahatgüzarını çağırdığını duyurdu. (@RusenPress)

Ukrayna'da sivil halk savaş eğitimi almaya başladı

Kiev'in eteklerindeki bir ormanda, bir grup Ukraynalı sivil, hayatta kalma teknikleri konusunda hızlandırılmış bir kursun parçası olarak kar ve ağaç dallarından barınaklar inşa ediyor. Katılımcılar için, ateş yakmayı ve sıfırın altındaki sıcaklıklarda geçinmeyi öğrenmekle geçen iki gün, sınırda Rus birliklerinin birikmesine ilişkin korkuların dolaşmasıyla yeni bir aciliyet kazandı. (ph.news)

Boris Johnson, Ukrayna çevresindeki durum nedeniyle Japonya ziyaretini iptal etti

Basında çıkan haberlere göre, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Ukrayna çevresindeki durum nedeniyle Japonya ziyaretini iptal etti. Öte yandan The Times, Birleşik Krallık hükümetinin 31 Ocak'ta Rusya'ya karşı Rus enerji şirketlerinin varlıklarını etkileyebilecek yeni bir yaptırım paketi sunacağını bildirdi.

Boris Johnson, Ukrayna'yı ziyaret edecek

Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson, Rusya'nın sınırlarına asker konuşlandırdığı Ukrayna'yı ziyaret ederek destek gösterisinde bulunacak. Başbakanlık Ofisi 10 Numara'dan yapılan açıklamaya göre, Johnson bugün Kiev'de Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile bir araya gelecek. Ziyarette Johnson, Ukrayna'nın Rus enerji kaynaklarına bağımlılığını azaltmaya destek amacıyla 88 milyon sterlinlik yeni finansman desteği de açıklayacak. Ziyaret öncesi değerlendirmede bulunan Johnson, "Nasıl yönetildiklerini belirlemek her Ukraynalının hakkı. Bir dost ve demokratik bir ortak olarak, Ukrayna'yı yok etmeye çalışanlar karşısında Ukrayna'nın egemenliğini korumaya devam edeceğiz" dedi. (Independent)

Fransa, Wagner'i Mali’nin kaynaklarını ‘yağmalamakla’ suçladı

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Rus paralı askeri Wagner grubunu Mali’nin kaynaklarını ‘yağmalamakla’ suçladı. Le Drian diğer yandan Wagner’in Fransa'nın ve Sahel bölgesinde kuvvet konuşlandıran Avrupa ülkelerinin yerini almaya çalışmadığını söyledi. Le Drian, “Askeri grubu korumak karşılığında ülkenin kaynaklarını kullanmaya başladılar bile. Mali’yi yağmalıyorlar” dedi. (Şarkul Avsat)

Dünya Basını

The Telegraph, (İngiltere): Uzmanlar uyarıyor: Büyük Britanya, Rusya Ukrayna'ya saldırırsa gıda fiyatlarında artış bekliyor. Her şey Ukrayna'dan tahıl-buğday tedarikinde kesinti olasılığı ile ilgilidir.

The Economist (İngiltere): Ukrayna'daki savaşın muazzam sonuçları olabilir. Putin inisiyatife ve tahmin edebileceğiniz gibi avantaja sahip. Aslında, tehlikeli bir seçimle karşı karşıyadır. Büyük bir savaş, olağanüstü riskler içerir.

Wedge, (Japonya): Pekin şimdi "ağabey" rolünü üstleniyor. Rusya üzerindeki ekonomik üstünlüğü ezicidir. Çin, Ukrayna dahil her yerde sadece kendi çıkarlarının peşinden gidiyor. Bu nedenle, işgali durumunda Rusya'yı desteklemeyecektir.

Atlantico (Fransa): Ukrayna neden SSCB'den ayrılmaya bağlı bu kadar kötü oldu? Yolsuzluk çok yaygın ve yabancı yatırımcı çekemiyor. Endüstrisini yenileyemedi ve Çin mallarına bağımlı kaldı.

Daily Express (İngiltere): Rusya'ya karşı NATO savaşı mı? Ordularının büyüklüğünü karşılaştıralım.

The Economist (UK): Omicron suşu küresel ekonomik toparlanmayı nasıl etkileyecek? Omicron ile bile ticari faaliyet artacak. Ama tüm ülkelerde değil.

Newsweek (ABD): Amerika kimin sınırlarını korumalı? Ukrayna'daki duruma askeri bir çözüm düşünülmese de, askeri olmayan Amerikan müdahalesinin refleksif olarak reddedilmesi de yeterli değildir.

Forbes (ABD): Ukraynalı obüslerin bir sorunu var - devasa Rus silahları daha hızlıdır.

3. ORTADOĞU

Esad yanlıları Berlin'de Suriye muhalefetiyle üçüncü bir yol üzerinden savaşa çözüm araştırıyorlar

Alman basın-yayın kaynakları, başkent Berlin'de Esad rejimi yanlıları ve Suriyeli muhalifler arasında ülkede meydana gelen krize bir çözüm ve çıkış araştırmak için yapılan gizli bir toplantıyı ortaya çıkardı. Alman basın ajansı, yaklaşık bir hafta önce yapılan toplantının peş peşe iki gün sürdüğünü, Suriye dışından ve rejimin kontrolü altında ki bölgelerden gelen rejim taraftarlarının katıldığını ve resmi bir yetki olmaksızın konuştuklarını belirtti. Ajans, taraftarlar arasında diğer azınlıklar, Kürtler, Aleviler, Hristiyanlar ve Sunniler'den Suriye'de göze çarpan şahsiyetlere ek olarak önemli kabileler ve ailelerden üyelerin bulunduğunu, görüşmenin savaşa bir çözüm bulunmasını amaçladığını doğruladı. Almanya ve diğer Avrupa ülkelerinin bu görüşmeleri desteklediğini ve toplantıları Cenevre'de rejim ve muhalefet arasında tökezleyen resmi müzakerelerin devamı olarak gördüklerine işaret etti. Ajans, toplantıyı yöneten Alman-Suriye'li Nasif Naim'e atfen, katılımcıların kamplar çerçevesi dışında üçüncü bir yol hazırlamaya çalıştıklarını, rejimi veya muhalefeti desteklemeyen sessiz çoğunluğu temsil ettiklerini aktardı. Toplantının düşman kamplar arasındaki uçurumu kapatmayı amaçladığını sözlerine ekledi. Rejimden ayrılmış subay Cevher (takma isim), "hepimiz bu savaşın kurbanları olduk. Amacımız, ortak bir  zemin bularak savaşı sona erdirmek" dedi. Rejimin kontrolü altında ki bölgelerden gelen Dr. Mişel Arnuk, "bizler birçok konuda görüş ayrılığı yaşıyoruz, ancak biz birbirimizi dinliyoruz ve birbirimizi anlamaya çalışıyoruz" dedi. (agency.com)

Terör Örgütü SDG/YPG’den ‘IŞİD’i Engelledik’ Açıklaması

Suriye Demokratik Güçleri (YPG), ülkenin kuzeydoğusunda IŞİD’in ele geçirdiği hapishanenin artık tamamen kendi kontrolları altında olduğunu açıkladı. SDG/YPG, yaptığı açıklamada, dengelerin sürekli değiştiği bölgede aşırılık yanlılarının daha fazla sayıda saldırı başlatma planlarını engellediğini de bildirdi. ABD destekli terör örgütü SDG/YPG ayrıca, denetimleri altındaki gözaltı merkezlerinde ve kamplarda bulunan binlerce IŞİD militanı ve ailelerinin sorumluluğunu üstlenmesi için uluslararası topluma yardım çağrısında bulundu. (VOA)

New York Times, NSO'nun İsrail'in Körfez diplomasisinde kilit rol oynadığını tespit etti

NSO, İsrail'in Körfez Diplomasisinde Kilit Rol Oynadı, NYT, Haaretz Raporlarını Doğruladı. New York Times tarafından yapılan bir araştırma, NSO'nun 2019'da FBI'ya Phantom adlı yeni casus yazılım teklif ettiğini ortaya çıkardı. (Haaretz)

4. AFRİKA:

Afrika Birliği, darbe yapılan Burkina Faso'nun üyeliğini askıya aldı

Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Konseyi, 24 Ocak'ta askerin yönetime el koyduğu Burkina Faso'nun üyeliğini askıya aldığını bildirdi. Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Konseyi, Twitter hesabından yapılan açıklamada, "Konsey, anayasal düzen etkili şekilde yeniden oluşturuluncaya kadar Burkina Faso'nun tüm AfB faaliyetlerine katılımını askıya aldı" ifadesi kullanıldı. Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), 28 Ocak'ta Burkina Faso'nun üyeliğini askıya almıştı. (Şarkul Avsat)

5. ASYA/PASİFİK:

Çin, yabancı gazetecilerin Doğu Türkistan haberi yapmasını 'yüzde 90' engelledi

Çin Yabancı Muhabirler Kulübü'nün (FCCC) yayınladığı yıllık 'çalışma koşulları' raporuna göre, ülkede medya özgürlüğü "son hızla" azalırken Çin'deki yabancı gazeteciler "benzeri görülmemiş engellerle" karşı karşıya kaldı. Pekin Kış Olimpiyat Oyunları'na ev sahipliği yapmaya hazırlanan Çin'in, bu ülkede bulunan yabancı gazetecilerin Doğu Türkistan'la ilgili haber yapmalarını yüzde 90 oranında engellediği ortaya çıktı. ( Euronews)

Afganistan'da Taliban yönetimi sonrası 100'den fazla eski asker ve yetkili infaz edildi

Birleşmiş Milletler tarafından yayımlanan bir rapora göre Taliban ve müttefikleri, uluslararası güçlerin Afganistan'dan çekilmesinden sonra ordu mensupları, eski devlet yetkilileri ve yabancı güçlerle çalışan 100'den fazla Afgan'ı yargısız bir şekilde infaz etti. Raporda, hükümet çalışanlarından bağımsız olarak IŞİD-Horasan isimli örgütle bağlantılı olduğu düşünülen 50'den fazla kişinin de yargısız infaz ile öldürüldüğü yer aldı.  ( Euronews)

6. ABD:

ABD ve İngiltere, Rusya Ukrayna'yı işgal ederse Putin'in seçkin arkadaşlarını cezalandıracak

ABD ve İngiltere, Rusya'nın Ukrayna'ya girmesi durumunda Başkan Vladimir Putin'e yakın Rus seçkinlerini mal varlıklarını dondurarak ve seyahat yasaklarıyla cezalandırmaya hazır olduklarını söyledi. İngiltere, Rusya'nın Ukrayna yakınlarında asker toplamasının savaş korkularını artırmasının ardından Putin'i "eşiğinden geri adım atmaya" çağırdı ve herhangi bir saldırının Kremlin'e yakın şirketlere ve kişilere yönelik yaptırımları tetikleyeceği konusunda uyardı.  Beyaz Saray sözcüsü Jen Psaki gazetecilere verdiği demeçte, "Belirlediğimiz kişiler Kremlin'in iç çevrelerinde veya yakınındalar ve hükümetin karar vermesinde rol oynuyorlar veya Kremlin'in istikrarsızlaştırıcı davranışında asgari düzeyde suç ortaklığı yapıyorlar" dedi (Reuters)

Biden'dan Ukrayna mesajı

ABD Başkanı Joe Biden, Oval Ofis'te Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani ile ikili görüşmesi öncesi gazetecilere Rusya-Ukrayna krizi konusunda açıklamalarda bulundu. Biden, "Yol alabilmek için en iyi yöntemin diplomasi olduğu çağrımızı sürdürüyoruz. Ancak Rusya, Ukrayna'nın çevresine askeri yığınak yapmayı sürdürüyor. Ne olursa olsun biz hazırız" dedi.(VOA)

Pentagon: ABD'nin Rusya'ya karşı Ukrayna'ya asker sevk etmesi masada değil

Günlük basın toplantısında açıklamalarda bulunan ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü Kirby, Rusya'nın şu anda Ukrayna topraklarını tehdit ettiğini belirterek ABD'nin de Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine yardım sağlamaya devam ettiğini kaydetti.Kirby, muhtemel bir savaşta Ukrayna topraklarına asker göndermelerinin masada olmadığını, sadece NATO ülkelerini korumaya odaklandıklarını söyledi. 

ABD: Rusya, Ukrayna-Belarus sınırındaki asker sayısını 30 bine çıkarmayı planlıyor

ABD'nin BM Büyükelçisi Linda Thomas Greenfield, Rusya'nın, Ukrayna-Belarus sınırındaki asker sayısını 30 bine çıkarmayı planladığını söyledi. BM Güvenlik Konseyi, ABD'nin talebi üzerine Ukrayna-Rusya krizini görüşmek üzere toplandı. Rusya, toplantının yapılmasını engelleme girişiminde bulundu ve oylama talep etti. Çin, Rusya'nın yanında yer alarak toplantının yapılmasına karşı çıktı, konseyin geçici üyeleri Gabon, Kenya ve Hindistan ise "çekimser" kaldı. Toplantının yapılabilmesi için gereken 9 oya ulaşılması üzerine Rusya'nın girişimi başarısız oldu. (Independent)

ABD, Katar'ı 'NATO üyesi olmayan önemli müttefik' olarak tanıyacak

Katar Havayolları ile uçak üreticisi Boeing arasında 20 milyar dolarlık anlaşma yapılırken, ABD Başkanı Joe Biden, Katar'a "NATO üyesi olmayan önemli müttefik" statüsü verilmesi için Kongreyi bilgilendirdiğini söyledi. (Euronews)

Trudeau'dan Ukrayna açıklaması: Rusya çatışma arıyor 

Kanada Başbakanı Justin Trudeau,  "Rusya çatışma arıyor. Rusya, Ukrayna'yı işgal ederse bunun ağır ve ciddi sonuçları olur" dedi. Kanada'nın, Ukrayna askerlerini eğitmeye yardım ettiğini ve önümüzdeki üç yıl boyunca da bunu sürdüreceğini belirten Trudeau, ayrıca Ukrayna'ya para ve askeri teçhizat da göndereceklerini ifade etti. Rusya'yı, Ukrayna'yı işgal etmeyi seçmesi halinde "ağır maliyetler ve ciddi sonuçlar" konusunda uyaran Trudeau, bir işgal gerçekleşirse Rusya'ya karşı koordineli ekonomik yaptırım planlarını devreye sokacaklarına dikkat çekti. Anamuhalefetteki Muhafazakar Parti milletvekillerinin, Ukrayna'ya silah göndermeleri için baskı yaptığı Başbakan Trudeau, buna dair herhangi bir plan belirtmedi ancak "Ukrayna için bir numaralı önceliğimiz, ekonomik olarak güçlü olmalarıdır" dedi. (ındependent)

ABD Kısa Kısa

• ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, Rusya'nın taleplerinin karşılanmaması halinde Kiev'e askeri müdahale tehdidinde bulunduğunu iddia etti.
• ABD'nin BM Büyükelçisi, Rusya'nın Belarus'a 5.000 askeri, balistik füze, özel kuvvet ve hava savunma kuvveti gönderdiğini iddia etti.
• Financial Times'ın haberine göre ABD Başkanı Joe Biden'ın yönetimi, Rus devlet şirketlerinin yönetim kurulu üyelerine ve üst düzey yetkililere karşı yaptırımlar hazırladı ve kısıtlamalar eşlerini ve çocuklarını da etkileyebilir.

7. RUSYA :

Putin, Rus pasaportlu Donbas sakinlerine sosyal yardım sağlama emri verdi

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, hükümete Rus pasaportlu işgal altındaki Donbas sakinlerine sosyal yardım sağlanması talimatı verdi. Bu, Kremlin'in internet sitesinde yayınlanan Sivil Toplumu ve İnsan Haklarını Geliştirme Konseyi'nin toplantısını izleyen talimat listesinde belirtilmiştir. Belgede, "Ukrayna'nın Donetsk ve Luhansk bölgelerinin belirli bölgelerinde yaşayan Rusya Federasyonu vatandaşlarına tek bir devlet ve belediye hizmetleri portalı kullanarak sosyal yardım ve ayrıcalıklara başvurma fırsatı vermeyi düşünün." (112.international)

Rusya Kısa Kısa

• Rusya da ABD'ye güvenlik garantileri konusunda yazılı yanıt verdi. Washington Post, ABD'nin Washington'un Moskova'ya yaptığı önceki güvenlik tekliflerine Rusya'dan yazılı bir yanıt aldığını duyurdu.
• Peskov, Kremlin'in İngiliz Dışişleri Bakanı Liz Truss'un Rus şirketlerine karşı olası yeni yaptırımlar hakkındaki açıklamalarını iş dünyasına yönelik örtülü bir saldırı olarak değerlendirdiğini söyledi.