TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN DÜNYADAKİ ÖNEMLİ  GELİŞMELER

1. TÜRKİYE:

Türkiye-İtalya 3'üncü Hükümetlerarası Zirvesi'nin ardından ortak bildiri yayımlandı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Mario Draghi'nin başkanlığında, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlenen Türkiye-İtalya 3'üncü Hükümetlerarası Zirve'sinin ardından ortak bildiri yayımlandı. Türkiye ve İtalya'nın, Avrupa'da ve Akdeniz bölgesinde tarih boyunca ortak değerler, ilkeler ve hedefler etrafında birleştiği belirtilen bildiride, bu kayda değer sağlam temelin, iki ülkenin her alanda iş birliğini geliştirmelerini temin ettiği vurgulandı. Bölgesel ve uluslararası konularda birbirleriyle yakın iş birliği ve eşgüdüme sahip iki NATO müttefiki ve G20 ortakları olarak Türkiye ve İtalya'nın, Avrupa ve ötesinde uluslararası barış ve istikrara önemli katkılarda bulundukları ifade edilen bildiride, 3'üncü zirvenin, Ukrayna-Rusya savaşı, gıda ve enerji güvensizliği, COVID-19 salgını sonrası normalleşme süreci, düzensiz göç ve iklim değişikliğinin yanı sıra birbiriyle uyumlu mukabele ve acil insani müdahale gerektiren doğal afetler gibi bölgesel ve küresel ölçekte önemli gelişmelerin yaşandığı bir dönemde toplandığı belirtildi.

Akar BAE Genelkurmay Başkanı ile görüştü 

Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın, Birleşik Arap Emirlikleri Genelkurmay Başkanı Korg. Hamad Muhammed Thani Al Rumaithi’yi kabulünde, ikili ve bölgesel konuların yanı sıra askerî eğitim iş birliği ile savunma sanayi konularında görüş alışverişinde bulunuldu. (@tcsavunma)

Terör Gündemi 

• Fırat Kalkanı ve Barış Pınarı bölgelerinde tespit edilen 11 PKK/YPG’li terörist ateş destek vasıtalarıyla etkisiz hale getirildi.
• İçişleri Bakanlığınca Mardin'de 679 personelin katılımıyla Eren Abluka-20 Şehit Jandarma Uzman Çavuş Muzaffer Karaca operasyonu başlatıldı.
• Irak'ın kuzeyindeki Pençe-Kilit Operasyonu bölgesinde tespit edilen 9 PKK'lı terörist etkisiz hale getirildi.
• MİT'e ait SİHA'lar Irak'ın Kuzeyi Mahmur'da bulunan PKK terör örgütü hedeflerine hava harekâtı düzenledi.

2. AVRUPA:

Letonya evrensel zorunlu askerliği getiriyor

Ukrayna'daki savaş nedeniyle Batı ülkeleri ile Rusya arasındaki ilişkilerin ağırlaşmasının arka planına karşı, Letonya makamları ülkede evrensel askerlik hizmetini iade etmeye karar verdiler. Bu Salı günü Savunma Bakanı Artis Pabriks tarafından açıklandı. Ona göre günümüzün profesyonel ordu sistemi kendini tüketmiştir. (moscowtimes)

Finlandiya ve İsveç NATO katılım protokollerini imzaladı

Finlandiya ve İsveç Dışişleri Bakanları ile 30 NATO ülkesinin büyükelçileri , örgütün genel merkezinde düzenlenen resmi törenle iki ülkenin ittifaka katılımına ilişkin protokolleri imzaladılar . Belgeler tüm üye ülkeler tarafından onaylandıktan sonra Helsinki ve Stockholm buna katılacak. Törende, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, onay sürecinin başladığını duyurdu. Ona göre, 32 ülke birlikte "on yıllardır yaşanan en büyük güvenlik krizi" fonunda kendilerini daha güçlü ve daha güvende hissedecekler. (moscowtimes)

NATO İsveç ve Finlandiya’dan ortak basın toplantısı 

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, İsveç Dışişleri Bakanı Anne Linde ve Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto ile iki ülkenin İttifak'a katılım protokollerinin imzalanması töreninin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Stoltenberg, iki ülkenin bugünden itibaren "davetli" statüsünde NATO'nun çalışmalarına katılacaklarını söyledi. Türkiye, Finlandiya ve İsveç'e yapıcı tutumları için teşekkür eden Stoltenberg, Madrid Zirvesi'ndeki üçlü muhtıranın bugünün mimarı olduğunu ifade etti. Terörle mücadelenin NATO'nun gündeminde üst sıralarda yer aldığını belirten Stoltenberg, "Üçlü muhtıra terörle mücadelede iş birliğini hızlandırmak için iyi bir platform sunuyor." dedi. Stoltenberg, sınır dışı ve iadelere değinerek muhtıranın bu konuyu da içermesini memnuniyetle karşıladığını, üç ülkenin bu konuda işbirliği yapmasının NATO'nun tümünün yararına olacağını kaydetti. Stoltenberg, "Akılları ve kalpleri kazanmanın en iyi yolu hem daha agresif Rusya hem de FETÖ terörü ile karşı karşıya olduğumuz tüm güvenlik tehditlerine karşı birlikte durmaktır. Hem daha agresif bir Rusya ve elbette FETO terörü." ifadesini kullandı. (Middle East News)

Ukrayna- Rusya Savaşında  Son Durum ve Dünyada Gelişmeler

• Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya Savunma Bakanı Sergei Shoigu ile yaptığı görüşmede, Doğu ve Batı birliklerinin Ukrayna'da taarruz operasyonlarına devam etmesi emrini verdi.
• Ukrayna'da askerlik yapmakla yükümlü kişilerin izinsiz olarak bölgeler dışına çıkmaları yasaklandı. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı Genel Müdürlüğü temsilcisi Albay Oleksandr Khlis, bölgelerinin dışına seyahat etmek için askerlik hizmetinden sorumlu Ukrayna vatandaşlarının bölgesel işe alım ve sosyal destek merkezinden izin almaları gerektiğini söyledi.
• İngiltere Savunma Bakanlığı günlük bir raporda, Rus birliklerinin Donbass'ta yavaş yavaş ilerlerken, Ukrayna topraklarını ağır toplarla bombalamaya devam edeceklerini ve bu nedenle bazı şehir ve kasabaların zaten tamamen yok edildiğini söyledi. 
• İşgal altındaki Kherson bölgesinin yetkilileri kalıcı bir hükümetin kurulduğunu bildirdi. Moskova tarafından atanan bölge başkanı Vladimir Saldo, bunun personel değişiklikleri, kompozisyonun rotasyonu veya yenilenmesi ile ilgili olmadığını, ancak "temelde farklı bir otorite" ile ilgili olduğunu söyledi. “Bu, bağımsız, Ukraynalı olmayan Kherson bölgesinin ilk hükümetidir. Geçici değil, askeri değil, bir tür ara yönetim değil, tam teşekküllü bir otorite.”
• Rusya Hava Kuvvetlerinin 7 Ukrayna Komutanlığını Vurduğunu Söyledi. Hedefler arasında Siversk yakınlarında konuşlanan Ukrayna 25. Hava Taarruz Tugayı'nın komuta merkezinin de yer aldığı bildiriliyor.
• Rus destekli ayrılıkçılar, Ukrayna'nın güneyindeki bir liman kentindeki yabancı ticari gemilerin kontrolünü ele geçirme planlarını hayata geçirdiler. Reuters'ın Salı günü bildirdiğine göre, Donetsk Halk Cumhuriyeti temsilcileri iki nakliye şirketine Ukrayna'nın Mariupol kentinde gemilerine el koyduğunu bildirdi.
• Ukrayna Kuvvetlerinin Kharkiv Yakınlarındaki Rus Cephane Deposunu Patlattığı Bildirildi. Birkaç kırsal ev veya bir çiftlik de görünüşte Ukrayna topçuları tarafından tahrip edildi.
• Askeri liderlerin personel hareketine kısıtlamalar getirmesinin ardından Zelensky, "Genelkurmay'dan gelecekte bensiz bu tür kararlar almamasını istiyorum." dedi.
• Rusya, Ukrayna savaş uçaklarını ve Çoklu Fırlatma Roket Sistemini imha ettiğini iddia eden bir saldırı helikopterinin hareket halinde olduğunu iddia ettiği görüntüleri yayınladı.

Dünya Basını

Bloomberg: Doğal gazın fiyatı %700 arttı ve yeni soğuk savaşın itici gücü oldu. Avrupa'daki LNG ithalatı, 2026 yılına kadar gaz ihtiyacının sadece %40'ını karşılayabilecek.

Globe Asahi: Rusya karşıtı ekonomik yaptırımlardaki boşluklar ve bumerang etkisi. Moskova'ya uygulanan kısıtlamalar fiyatların fırlamasına ve dünya genelinde enflasyona yol açtı.

The American Conservative: ABD, Ukrayna'da Rusya ile başedemiyor. Askeri önlemler ya ekonomik önlemler gibi başarısız oluyor ya da devasa riskler içeriyor.

Military Watch Magazine: ABD Kongresi, Su-35 siparişini iptal ederse Mısır'a F-35 veya F-15 teklif etmek istiyor: Kahire bunu kabul edecek mi?

Foreignpolicy: Batı'nın Soğuk Savaş Ateşi İçin Bir Tedaviye İhtiyacı Var. Evet, yeni bir soğuk savaş bizi bekliyor. Bunun hakkında konuşmayı bırakıp kazanmaya başlamanın zamanı geldi.

Foreignpolicy: Putin'in Savaşı Asla NATO Hakkında Olmadı. Rusya kendi seçimlerini yapar - ne kadar kötü olurlarsa olsunlar.

Foreignpolicy: Taliban Kuzey Afganistan'da Kömür İçin Savaş Açtı. Nakit savaşı, Kabil aşırılık yanlılarını Hazara yerlileriyle karşı karşıya getirir.

Jbpress: Japonya ve Güney Kore liderlerinin ilk kez bir araya geldiği Japonya, Kore tarafının "Başbakan Kişida'dan selamlama" iddiasını inatla yalanladı. Japonya-Güney Kore ilişkileri, işe alım sorunu nedeniyle tamamen tıkandı, Başkan Yoon Seok-sen gelişebilir misin?

Jbpress: İngiliz-Japon İttifakı bir kez daha Japonya'nın uluslararası statüsünü daha da güçlendirecek. (Rusya ve Çin'e karşı bir güvenlik sistemi kurmak)

Carnegie Europe: Avrupa'nın Jeopolitik Dönüşü Demokratik Bir Yeniden Başlatmaya İhtiyaç Duyuyor. Avrupa'da on yıllık krizlerin ardından, kıtayı güçlendirmek için AB ve NATO zirvelerinde tarihi kararlar alındı. Brüksel, bugünün zorluklarının üstesinden gelmek için 2010'larda yaşadığı felcin nedenleriyle yüzleşmeli.

Global Times: ABD, son etkileşimde enflasyonu hafifletmek için Çin'den yardım istiyor.

Global Times: Finlandiya ve İsveç, NATO üyeliğinin son aşamasına ilerlerken, ciddi krizler ve daha kötü güvenlik durumu bizi bekliyor. 

Global Times: NATO'nun genişlemesi, 'istediğim yere gitme' duruşu istikrarsızlığı, dünyanın dört bir yanında çatışmalar getiriyor. 

TNI: Rusya ile Batı Arasında Savaş Sonrası Bir Duruşma Kaçınılmaz. Bütün, özgür ve barış içinde bir Avrupa olmayacak. 

TNI: Ukrayna'dan Sonra Amerika Yaratıcı Olmalı. Yarım yüzyıldan fazla bir süre sonra, Amerika'nın dış politika liderleri hala Henry Kissinger'ın tavsiyesini anlamıyor.

TNI: Siyasi İstikrarsızlık İsrail'i Geri Tutuyor. İsrail'deki siyasi istikrarsızlık, İsrail'in Arap komşularının Yahudi devleti ile birlikte çalışma yeteneğini zayıflatabilir.

TNI: Uzay: ABD-Çin Rekabetinin Son Sınırı. Washington ve Pekin, çatışma yerine dönüm noktası keşiflerini teşvik etmek için nihai sınır için kabul edilebilir ve karşılıklı olarak yararlı kurallar yazabilir.

3. ORTADOĞU:

İran, Rusya ve Türkiye ile otomobil üretim konsorsiyumu kurma planlarını duyurdu

İran Otomobil Parçaları Üreticileri Birliği başkanı Mohammadreza Najafi-Manesh, Böyle bir önerinin Türkiye'den meslektaşlarından geldiğini açıkladı. Türk ve Rus kaynakları İranlı yetkilinin açıklamasını doğrulamadı. Ayrıca, Türk ajansı EmlakKulisi, Rossiyskaya Gazeta'ya göre bir konsorsiyum oluşturma planlarıyla ilgili haberleri "son derece beklenmedik" olarak nitelendirdi. (moscowtimes)

Paris'te, Lapid İran nükleer ihlallerine yanıt verilmesi çağrısında bulundu, Hizbullah'ı uyardı

Salı günü Paris'teki Elysee Sarayı'nda Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un yanında duran Başbakan Yair Lapid, dünyayı İran'ın 2015 nükleer anlaşmasını ihlallerine yanıt vermeye çağırdı ve İsrail'i Hizbullah saldırılarının cevapsız kalmasına izin vermeyeceği konusunda uyardı. Lapid, İngilizce olarak, "Hizbullah'ın Lübnan'da İsrail'i hedef alan 100.000'den fazla roketi var. İran roketleri ve İHA'ları ile bize saldırmaya çalışıyor. Bu tekrarlanan saldırılar karşısında İsrail arkanıza yaslanıp hiçbir şey yapmayacak" dedi. (timesofisrael)

Irak güçleri Kerkük'te iki IŞİD liderini öldürdü

Irak Askeri İstihbarat Müdürlüğü, Salı günü iki önde gelen IŞİD liderinin öldürüldüğünü duyurdu. Milli Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, İstihbarat, Piyade Tugayı (Kara Kuvvetleri Komutanlığı) ve Ninova Harekat Komutanlığına bağlı komando alayına bağlı birliğin, Cebel Karaw bölgesinde teröristlerin kullandığı tünele operasyon başlattığı belirtildi. (Shafaq)

Filistin Yönetimi lideri Abbas ve Hamas lideri Haniye, Cezayir'de yıllardır ilk yüz yüze görüşmeyi gerçekleştirdi

Uzun zamandır ayrı olan Hamas ve El Fetih liderleri, Salı günü Cezayir'de birkaç yıl sonra ilk yüz yüze görüşmelerini gerçekleştirerek, potansiyel olarak savaşan gruplar arasında uzlaşma görüşmelerine aracılık etmek için yeni çabaların sinyallerini verdi. (timesofisrael)

Suriye kısa kısa

• Terör örgütü  SDG, Halep kuzeyinde Afrin kentinde Türk askeri üssünü hedef aldı.
• Terör örgütü SDG, herhangi bir Türk askeri harekatı beklentisiyle Türkiye ile sınır şeridi boyunca yakıt çukurları inşa etmeye başladı.
• Türk Topçu birlikleri Halep’in Kuzeyindeki Tel Rıfat bölgesindeki PKK /SDF terör örgütü mevzilerini vuruyor
• PKK/SDF terör örgütü Suriye Azez kentine roketli saldırı düzenlendi.

4. AFRİKA:

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi, Sisi ile ülkedeki siyasi krizi görüştü

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ile Libya'daki siyasi gelişmelerin ele alındığı bir telefon görüşmesi yaptı. İki ülkenin resmi makamlarından yapılan açıklamalara göre, telefonda görüşen Menfi ve Sisi, Libya'daki siyasi krize tek çözüm yolunun seçimlerin gerçekleşmesinden geçtiği konusunda mutabık kaldı. Mısır Cumhurbaşkanlığı açıklamasına göre Sisi, Menfi ile görüşmesinde, Libya'da ulusal uzlaşının sağlanması amacıyla Mısır olarak ellerinden gelen çabaları sarf edeceklerini belirtti. Menfi ve Sisi, siyasi anlaşmaların hayata geçirilmesi için yabancı güçlerin ülkeden çıkarılması gerektiğine de işaret etti. (Şarkul Avsat)

5. ASYA/PASİFİK:

Xi Jinping, Moskova'da Putin ile görüşmeyi reddetti

Kremlin'in Ukrayna ile savaş ve Batı yaptırımları karşısında Çin'den daha fazla sembolik destek alma girişimleri başarısız oldu. Yomiuri Shimbun, Pekin'deki kaynaklara atıfta bulunarak, Xi Jinping'in Vladimir Putin'in görüşmeler için Moskova'ya gelme davetini geri çevirdiğini bildirdi. Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Basın Sekreteri Dmitry Peskov Salı günü yaptığı açıklamada, Batı medyasının Xi Jinping'in Rusya'ya gitmeyi reddettiği hakkındaki bilgilerinin "kesinlikle doğru olmadığını" söyledi.  (moscowtimes)

Kuzey Kore, ABD-Güney Kore-Japonya askeri işbirliğini eleştirdi

Kuzey Kore Pazar günü ABD, Güney Kore ve Japonya'yı Kuzey'i hedef alan üçlü askeri işbirliğini ilerletmeye zorlamakla suçladı ve bu hareketin ülkenin askeri kapasitesini güçlendirmesi için acil çağrılara yol açtığı konusunda uyardı. Kuzey Kore uzun zamandır ABD ve müttefiklerinin düşmanlığı dediği şeyi nükleer bir programa devam etmek için bir sebep olarak gösteriyor. (militarytimes)

6. ABD:

ABD'li gizli savaşçılar, Kuzey ile gerilimin ortasında Güney Kore'ye ulaştı

ABD Hava Kuvvetleri'ne ait F-35 hayalet savaş uçakları, Kuzey Kore'yle yaşanan gerilimin ortasında Güney Koreli muadilleriyle birlikte uçuş operasyonları yürütmek üzere Salı günü Güney Kore'ye gitti. ABD Kuvvetleri Kore'den yapılan açıklamada, uçağın 10 günlük bir eğitim görevinin bir parçası olarak Güney Kore ve çevresindeki sular üzerinde birkaç başka ekiple birlikte uçması bekleniyor dendi. (Yonhap/Thehill)

ABD ve İran nükleer müzakerelerin durduğunu açıkladı

ABD özel elçisi Robert Malley, İran'ın ilgisiz taleplerde bulunması nedeniyle 2015 nükleer anlaşmasını canlandırma müzakerelerinde ilerleme kaydedilmediğini söyledi. Bu arada Tahran, yalnızca ABD ambargosunun tamamen kaldırılmasında ısrar ettiğini ve Washington'un 2018'de olduğu gibi bir daha anlaşmadan dönmeyeceğini garanti etmesini istediklerini söyledi. ABD ile İran arasında geçen hafta çıkmaza giren Katar'daki dolaylı görüşmeler hakkında yorum yapan Malley, Ulusal Halk Radyosu'na ( NPR ) verdiği röportajda Tahran'ı suçladı. (AA)

ABD: İran’ın yeni talepleri, ciddiyetsiz olduklarını gösteriyor

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, İran’ın son haftalarda 2015 nükleer anlaşması ile ilgili olmayan taleplerde bulunmasının Tahran’ın konu hakkında ‘ciddiyetsiz’ olduğunu gösterdiğini açıkladı. (Şarkul Avsat)

7. RUSYA:

Rusya, Yahudi Ajansı'na ülkedeki tüm operasyonları durdurma emri verdi

Rusya, Rus Yahudilerinin İsrail'e göçünü kolaylaştıran yarı resmi kurum olan Yahudi Ajansı'nın ülkedeki faaliyetlerini yasakladı. İsrail hükümeti'nin Rusya'ya yaptırımlara katılmasına ilk cevap olarak yorumlandı. (Jerusalem Post)

Rusya yeni üs kuruyor

Rusya, Azerbaycan'ın Tovuz ilçesine bağlı Alibeyli köyüne sadece 1 km uzaklıkta Aygepar köyünde askeri üs kuruyor. Böylece Türkiye'nin bölgede askeri üs oluşumunun önüne geçilmesinin hedeflendiği yorumları yapıldı.

Rusya, Tokayev'in Avrupa'ya arzı artırma sözü vermesinin ardından Kazak petrol ihracatını yasakladı

Rusya, Rusya'dan gelen hidrokarbon arzındaki azalmanın neden olduğu enerji kriziyle başa çıkmasına yardım etmeyi teklif eden Cumhurbaşkanı Kassym-Zhomart Tokayev'in bir dizi yeni açıklamasının ardından Rusya, Kazak petrol ihracatını durduruyor. Salı günü, Novorossiysk Primorsky Bölge Mahkemesi, Kazakistan'dan yılda 60 milyon tondan fazla petrolün ihraç edildiği Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu'nun deniz terminalinin işletimini askıya aldı. (moscowtimes)

Rusya Devlet Duması, Norveç'i Barents Denizi'ndeki toprak iddialarıyla tehdit etti

Devlet Duma Başkanı Vyacheslav Volodin, uluslararası bir komiteye, Norveç ile deniz sınırı ve Barents Denizi'ndeki işbirliğine ilişkin anlaşmayı kınama önerisini değerlendirme talimatı verdi. Alt meclisin basın servisi, milletvekillerinin ihbarı Norveç'in Svalbard'a yiyecek ve mal teslimini engelleyen eylemlerine olası bir yanıt olarak gördüklerini söyledi. (moscowtimes)