TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN DÜNYADAKİ ÖNEMLİ  GELİŞMELER

1. TÜRKİYE:

Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan F-35 açıklaması

Erdoğan'ın mesajlarından satır başları şöyle: 

• "(F-35) Roma’daki G20'de Biden ile konuşacağız. 'Ne yapıyoruz, ne oluyor' diye soracağız. Hiçbir şekilde Türkiye’nin haklarının yenmesine fırsat vermeyiz." 
• "Uluslararası camiada Soros ne ise Kavala o. Bunlar para ile istedikleri yeri istedikleri gibi sallamaya çalışıyorlar. Bunların iyi takip edilmesi lazım." 
• "(10 büyükelçinin Osman Kavala çağrısı) Söyledim Dışişleri Bakanımıza, bizim bunları ülkemizde ağırlamak gibi bir lüksümüz olamaz." 
• "(İdlib) Gereği neyse onu yapmaya ve bütün ağır silahlarımızla cevabını vermeye devam ediyoruz. Bu işi kendi akışına bırakamayız."

Dışişleri: “F-16 Meselesini ABD’yle Görüşüyoruz”

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç, Türkiye’nin F-35 askeri uçak projesi için yaklaşık 1,4 milyar dolarlık yatırımı nedeniyle ya para iadesi ya projeye geri dönüş talep ettiğini, veya F-16 filosunu modernize etmek üzere ABD’den yanıt beklediğini söyledi. (@TC_Disisleri)

Bakan Akar NATO Karargahı'nda

Türkiye'nin bugüne kadar NATO'da üzerine düşenleri yerine getirdiğini vurgulayan Akar, bundan sonra da bu görevlerini sürdüreceğini anlattı. Akar, NATO Savunma Bakanları Toplantısı'na katılmak üzere geldiği NATO Karargahı'nda çeşitli görüşmelerde bulundu. İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace ile bir araya gelen Akar, daha sonra ABD Savunma Bakanı Austin ile de toplantı öncesinde kısa bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede, Roma'da gerçekleştirilecek G20 Liderler Zirvesi öncesinde olumlu gündem oluşturulması için ayrıntılı bir görüşme yapılmasının gerekliliği ele alındı. (tcsavunma)

Terör Gündemi

• MİT tarafından Irak'ın kuzeyindeki Metina'da gerçekleştirilen iki ayrı operasyonda PKK/KCK mensubu 5 terörist etkisiz hale getirildi.
• Irak'ın kuzeyindeki Zap bölgesinde tespit edilen 2 PKK’lı terörist, Hava Kuvvetleri tarafından etkisiz hale getirildi.
• Tunceli'de jandarma ekiplerince yürütülen Eren-7 operasyonunda biri gri listede olan 2 terörist etkisiz hale getirildi.
• Adıyaman'da terör örgütü PKK'ya yönelik operasyonda, bir dönem HDP İl Başkanlığı yapan şüpheli gözaltına alındı.
• Dışişleri Bakanlığı'nda görevliyken FETÖ bağlantıları nedeniyle ilişiği kesilen 29 şüpheli hakkında gözaltı kararı verildi.
• Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca, FETÖ'nün Jandarma Genel Komutanlığındaki "gizli hizmetler" yapılanmasına yönelik soruşturma kapsamında 96 şüpheli hakkında gözaltı kararı verildi.

2. AVRUPA:

Birleşmiş Milletler'den çağrı

Birleşmiş Milletler'de (BM) 43 ülke, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Uygurlara ve diğer Müslüman azınlıklara baskı ve şiddet uygulamakla suçlanan Çin'e, bağımsız gözlemcilerin bölgeye ziyaretine izin vermesi çağrısında bulundu.

AB, ABD’ye askeri bağımlılığını azaltmak için kolları sıvadı

AB’de, ABD’ye bağımlılığın azaltılmasını öngören girişimler hız kazandı. Almanya’nın da aralarında bulunduğu 5 üye ülke, kriz anlarında hızla harekete geçecek bir askeri müdahale gücü oluşturulması önerisinde bulundu. (DW Türkçe)

NATO, Karadeniz'e yığınak yapacak

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ittifakın, ihtiyaç ortaya çıkarsa Karadeniz bölgesine ek kuvvet ve varlıkların hızlı bir şekilde transferi için olasılıkları araştırdığını söyledi.

NATO, artan Rus tehdidini caydırmak için ana planı kabul etti

AB Diplomatları, NATO savunma bakanlarının, birden fazla cephede olası bir Rus saldırısına karşı savunma amaçlı yeni bir ana plan üzerinde anlaşma ve Moskova'yı caydırmak için bir teklifte bulunduklarını söylediler. (Reuters)

Dünya Basını

• Advance (Hırvatistan):  Şimdi soğukta, modern ekonomiyi ve genel olarak uygarlığı tüm yönleriyle etkileyecek tehlikeli bir uyanış var. Çin'deki mevcut derin enerji krizi tüm dünya tarafından hissedilecek. Ve şimdi kriz Avrupa'yı vurdu. 
• Rebelión (İspanya): Victoria Nuland'ın Moskova entrikaları ABD iç politikası dış politikayı belirlediğinden ve Nuland ve eşi neo-muhafazakar ("neocon") görüşlere sahip olduğundan, onun bu göreve atanması ABD'yi yöneten derin devletin tezahürüdür.
• CNN (ABD): ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin Salı günü Rusya'yı Kırım'daki işgaline son vermeye ve aynı zamanda ABD'ye yönelik "tutarlı siber saldırılarını" sona erdirmeye çağırdı.
• Al Shorouq (Mısır): Cezayir, Rusya ile Fas arasındaki krizin çıkmasına neden oldu. 5 Ekim'den itibaren Rusya ile Fas arasındaki doğrudan iletişim Rabat'ın kararıyla askıya alındı.
• KP.Ru: NATO, sessizce Ukrayna'da yeni üsler inşa ediyor. Askeri analist Viktor Baranets, ABD ve İngiliz ordularına kalıcı olarak ev sahipliği yapan 9 yer belirledi.
• Haaretz: Mossad ajanı olduğu iddia edilen on beş kişinin, Hamas'ın komuta karargahının bulunduğu Türkiye topraklarında çalıştığı ve "yaklaşık bir yıl boyunca" izlendiği belirtildi. Ofis çökertildi.
• RIA: Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrei Rudenko, Perşembe günü yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın olası NATO bloğuna üyeliğinin sonuçları olacak.
• Reuters: ABD Savunma Bakanlığı, hipersonik silahlar geliştirmek için üç başarılı test yaptı

3. ORTADOĞU:

Doğu Suriye'deki ABD üssü şimdi EW kompleksi tarafından tamamen bastırılıyor

ABD'nin Rus ve Suriye ordusuna yönelik provokasyonlarının yanı sıra Arap Cumhuriyeti topraklarında İran ve İran yanlısı oluşumlara yönelik saldırganlık, Suriye'nin doğusundaki Amerikan askeri üssünün elektronik harp sistemlerinin yardımıyla "ablukasının" başlamasına neden oldu.  Şu anda, Al-Tanf bölgesindeki Amerikan askeri üssü alanında, neredeyse tüm radar istasyonlarının, hava savunma sistemlerinin, uydu iletişiminin ve küresel bir konumlandırma sisteminin bastırıldığı bilinmektedir. Karıştırma bölgesine bakıldığında, oldukça güçlü bir elektronik savaş sisteminden bahsediyoruz - "ölü bölgenin" yarıçapı yaklaşık 120-150 kilometredir ve yalnızca Suriye topraklarını değil, aynı zamanda komşu Ürdün ve Irak topraklarını da etkiler. Uzmanlar, Et-Tanf bölgesinde mobil ve uydu iletişiminde neredeyse sürekli bir kesinti olduğuna dikkat çekti. Aynı zamanda, GPS tesisleri ve uydularla doğrudan bilgi alışverişi ile ilgili bir dizi elektronik sistem, Et-Tanf bölgesi üzerinde fiilen çalışmamaktadır. Bu, diğer şeylerin yanı sıra, özel hizmetlerin verileriyle kanıtlandığı gibi, bu bölge üzerinde uçak izlemenin imkansızlığı ile kanıtlanmıştır. Uzmanlar, elektronik bastırma kullanımının Amerika Birleşik Devletleri ve diğer bazı ülkeler için, birkaç uzay aracıyla mutlaka iletişim kurması gereken dronların ve F-35 avcı uçaklarının kullanımına çok ciddi engeller yarattığına dikkat çekiyor. (avia-pro.net)

İsrail ve İran, ayrı ayrı büyük çaplı hava tatbikatları düzenliyor. İki ülke de birbiriyle savaşacak biçimde hazırlık yapıyor

İran ve İsrail arasındaki gerilim artmaya devam ederken, her iki ülke de geniş çaplı hava tatbikatları düzenliyor. İsrail ve yedi ülke - Almanya, İtalya, İngiltere, Fransa, Hindistan, Yunanistan ve ABD - Yahudi devletinde şimdiye kadar gerçekleştirilen en büyük ve en gelişmiş hava tatbikatı olan Mavi Bayrak 2021'e katılıyor. İsrail ordusu, bu yılki tatbikatların F-35 Adir de dahil olmak üzere dördüncü ve beşinci nesil uçakların karmaşık operasyonel senaryolara entegrasyonuna odaklanacağını söyledi. (Thejurnalselampost)

Irak, Suriye sınırına 650 kilometre güvenlik bariyeri kurdu

Irak ordu sözcüsü Yahya Resul, resmi haber ajansı İNA'ya yaptığı açıklamada, Suriye topraklarındaki terör örgütlerinin ülkesi için hala tehlike arz etmeye devam ettiğini belirtti. Sözcü Resul, Suriye tarafı ile birlikte gözetleme kuleleri, termal kameralar ve dikenli tellerden oluşan 650 kilometre uzunluğundaki güvenlik bariyerini tamamladıklarının altını çizdi. (TRT Haber)

Suriye Kısa Kısa

• Suriye Milli Ordusu güçleri Halep'in kuzey kırsalındaki Turkman Bareh köyünde bir Rus "Orlan 10" keşif uçağını düşürdü.
• İdlib kırsalında rejim milislerinin ağır topçu atışları sonucu engelli bir sivilin evinde hasar meydana geldi.
• Erdoğan: "(İdlib) Gereği neyse onu yapmaya ve bütün ağır silahlarımızla cevabını vermeye devam ediyoruz. Bu işi kendi akışına bırakamayız."
• Esad rejimi İdlib’in güneyindeki Bassams köyünü vurdu.
• ABD Suriye Büyükelçiliği: “ABD, bugün Suriye'de artan şiddet ve saldırılardan esefle karşı çıkıyor.  Tüm tarafları mevcut ateşkese saygı duymaya, gerilimi derhal azaltmaya odaklanmaya ve her şeyden önce sivillerin hayatını korumaya çağırıyoruz.”
• Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Dera'nın doğu kırsalındaki Nahata kasabasında sivillerin evlerini ararken, “yerleşime boyun eğmeyi reddeden bir kişinin evini havaya uçurduklarını bildirdi. Şahıs, IŞİD örgütüne üye olmakla ve Süveyde vilayetinden insanları kaçırmakla suçlanıyor.
• Dera’da kimliği belirsiz silahlı kişiler iki gence ateş açtı.
• SOHR kaynakları, Uluslararası Koalisyon Güçlerinin Suriye-Irak-Ürdün sınır üçgeni yakınlarındaki 55 kilometrelik bölgedeki El Tanaf askeri üssüne henüz dönmediğini bildirdi. Koalisyon Kuvvetleri hala üssün yakınında konuşlandırıldı ve üsse dönmeleri bekleniyor.
• SOHR kaynakları, bir grup Ceyş el-Maghavir'in üsse girdiğini ve kimliği belirsiz bir insansız hava aracının dünkü saldırısının yol açtığı maddi hasarı kontrol ettiğini bildirdi. Bu arada, bu saldırıyı gerçekleştiren cesedin kimliği belirsiz kaldı.
• Rus kuvvetleri Dera’nın batı kırsalındaki sakinlere “şeker ve yağ” dağıttı.
• Terör örgütü IŞİD’in ailelerine mensup Avrupalı kadınların kaldığı kampta yangın çıktı.
• Rejim bölgelerindeki güvenlik kaosunun ardından valilikte iki gence suikast girişiminde bulunuldu.
• Rejim güçleri, Jabal Al-Zawiya'ya bağlı Shanan köyünde Türk noktasının çevresini füzelerle hedef aldı.
• Türk Silahlı Kuvvetleri, Ayn el-Arab'da(Kobani) yaptığı operasyonda teröristlere ait bir aracı vurmuştu. Yaralı teröristlerin bulunduğu hastane çevresinde devriye gezen Rus güçleri bölgedeki kişiler tarafından taşlandı.
• Rejimdeki "Askeri Güvenlik"e bağlı yerel bir grubun lideri, kırsalda kimliği belirsiz kişiler tarafından vurularak öldürüldü.
• TSK’ya ait büyük bir konvoy Kafr Lusin sınır kapısından geçerek İdlib’e giriş yaptı.

4. AFRİKA :

Manguush: Libya'da tüm toprakları üzerinde tam ulusal egemenlik olmadan istikrar olmayacak

Libya Dışişleri Bakanı Najla Manguush Perşembe günü yaptığı açıklamada, "Libya'da tüm toprakları üzerinde tam ulusal egemenlik olmadan istikrar olmayacak" dedi ve ülkenin "kaderlerini belirlemede tüm tarafların katılımını garanti eden siyasi istikrar" ihtiyacını vurguladı.(Alwasat Libya)

Dibeybe: Libya'daki yabancı askeri varlığı tüm Libyalıları rahatsız ediyor

Ulusal Birlik Geçici Hükümeti Başbakanı Abdülhamid Dibeybe, Libya'daki güvenlik ve istikrarın "Libya halkının ekonomik koşullarını olumlu etkilediğini" söyledi. Libya İstikrar Konferansı'nın açılışında yaptığı konuşmada, katılımcılara "Libya'ya barış getirdikleri" için teşekkür etti ve "dost ülkeler, savaşın durdurulmasına katkıda bulunan Libya'ya hayati destek sağladı" dedi.(Alwasat Libya)

Libya Başbakanı Dibeybe: Seçimlerin zamanında gerçekleştirilmesi için Yüksek Seçim Komisyonuna desteğimi açıkça taahhüt ettim

Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, Libya'da "istikrar ve inşa yolculuğunun başladığını" belirtti.(Şarkul Avsat)

Libya İstikrar Girişimi Konferansı toplandı

Libya İstikrar Girişimi Konferansı, bakanlar düzeyinde uluslararası katılımla düzenlendi. Gündemde başkanlık seçimleri, yabancı askerlerin çekilmesi, ülke ordusunun tekrar birleştirilmesi gibi konular vardı. (DW Türkçe)

Mısır Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Büyükelçi Ahmed Hafez Bingazi ziyareti hakkında konuştu 

Hafez, Shoukry'nin "iki kardeş ülke ve halkın çıkarlarına hizmet etmek için işbirliğini geliştirmenin yollarını tartıştıkları toplantıların, bizi birbirine bağlayan çoklu bağlar ve kaderlerimiz ve hedeflerimiz birlik çerçevesine geldiğini" açıkladı.(Alwasat Libya)

Mısır ve Slovenya yapay zeka ve turizmde işbirliğini görüştü

Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Mısır ve Slovenya, iki ülke arasındaki ticaret hacmini artırmanın yanı sıra yapay zeka, turizm ve diğer alanlarda işbirlikleri yürütüyor. Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı Badr Abdel-Atti ve Slovenya Dışişleri Bakanlığı dışişleri ve güvenlik politikası departmanı genel müdürü Jernej Müller başkanlığındaki bir istişare turunda, her iki taraf da mevcut yatırım fırsatlarının avantajlarını tartıştı.(Egypt Today)

Mısır-Katar iş birliği hız kazandı

Mısır-Katar ilişkilerini yeniden başlatmaya adımlar, son iki gün içerisinde iki ülkenin bakanları bir araya geldiği, iş birliği ilişkileri ve bunları geliştirmeye yönelik mekanizmaların ele alındığı toplantılar ve Doha’nın Kahire’nin Katar Büyükelçisi’nin itimatname belgelerini aldığını duyurması ile hız kazandı.(Şarkul Avsat)

5. ASYA - PASİFİK:

Afganistan Kısa Kısa

• Kabil Emniyet Müdürlüğü yetkilileri, Kabil şehrinin farklı yerlerinden silahlı soygun, cinayet, yaralama, araç hırsızlığı, cep telefonu hırsızlığı, yasadışı silah transferi, dolandırıcılık ve kaçakçılıkla bağlantılı olarak 56 kişinin tutuklandığını söyledi.
• Pakistan  Dışişleri Bakanı Mahmood Qureshi resmi bir ziyaret için Kabil'e geldi.  Afganistan Dışişleri Bakanı Maulvi Amir Khan Muttaki ve diğer yetkililerle güvenlik, ticaret, göç ve diğer önemli konularda görüşmelerde bulunacak.
• Taliban, Kabil'de bir kadın hakları gösterisinin medyada yer almasını engellemek için çok sayıda gazeteciyi dövdü. Bir yabancı gazeteci, yemin eden ve fotoğrafçının sırtına tekmeleyen bir Taliban savaşçısı tarafından tüfeğin dipçiğiyle vuruldu, diğeri ise onu yumrukladı. En az iki gazeteci daha dağılırken vuruldu, Taliban savaşçıları yumruklarını ve tekmelerini savurarak takip etti. Kadınlar kolları havada yürürken, "Okuma ve çalışma hakkımız yok", "İşsizlik, yoksulluk, açlık" yazılı pankartlar taşıdı. Taliban'ın iktidara gelmesinden bu yana, Afganlar ülke genelinde, bazen birkaç yüz kişinin ve sıklıkla kadınların ön planda olduğu sokak protestoları düzenledi.
• Afganistan'ın doğusundaki Celalabad kentinde aralıklı olarak ateş açılmasının ardından bir patlama meydana geldi.
• Samangan Valisi Mevlevi Abdul Rahman Kundazi: “Biz ülkemizi inşa etmezsek başkalarından vatanımızı inşa etmesini bekleyemeyiz. Diğerleri, yetersiz yardımları yerine, tüm doğal kaynaklarımızı ve madenlerimizi yağmalıyor.”

6. ABD:

Biden, Tayvan’ı Çin’e karşı koruyacaklarını açıkladı

ABD Başkanı Joe Biden, saldırıya hedef olması halinde Tayvan'a gereken desteği vereceklerini, bu konuda taahhütleri olduğunu söyledi. Çin'in egemenliğini kabul etmesi için Tayvan üzerinde siyasi ve askeri baskısını artırdığı, bir askeri müdahale olması durumunda ABD'nin Tayvan'a destek vermeye hazır olup olmadığı yönündeki soruyu Biden, "Evet, bunu yapma taahhüdümüz var" ifadeleriyle yanıtladı. (DW Türkçe)

7. RUSYA :

Rusya, uluslararası arenada büyük tepki çeken Kırım hamlelerine bir yenisini ekledi

Moskova yönetimi bir süredir işgali altında tuttuğu Karadeniz’in kuzeyindeki Kırım’da dev bir askeri tatbikat gerçekleştirdi. Modern ve büyük çıkarma gemileri, son teknoloji savaş uçakları, tanklar, toplar ve 4000 askerle gerçekleştirilen “çıkarma ve savunma tatbikatı”ndaki amacın, Kırım’a olası bir saldırıyı önlemek olduğu açıklandı.(Sözcü)

Rusya: Belarus'la askeri birlikteliğimizin nedeni Batı'dan gelen baskısı

Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Batı'dan gelen askeri, siyasi ve ekonomik tehdidin Rusya ve Belarus'u misilleme önlemleri almaya ve her iki ulusun savunması için birleşik bir doktrin geliştirmeye zorladığını söyledi.

Rusya NATO'yu Ukrayna'ya yönelik herhangi bir hamlenin sonuçları olacağı konusunda uyardı

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrei Rudenko Perşembe günü yaptığı açıklamada, Moskova'nın NATO'yu Ukrayna'nın bloğa üyeliğine yönelik herhangi bir hareketin sonuçları olacağı konusunda uyardığını söyledi.(Reuters)

Rusya, iklim görüşmeleri için Putin'in Glasgow'a uçmayacağını söyledi

Vladimir Putin'in bu ayın sonunda başlayan müzakereler için İskoçya'ya uçmayacağını söylendi. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Putin’in uzaktan katılacağını söyledi, ancak dünyanın dördüncü en büyük sera gazı yayıcısının liderinin katılımını göstermemesi, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin de katılma konusunda belirsizliği ile soru işaretlerine yol açtı.(Reuters)

Putin’den Taliban’a destek 

Putin, ülkesinin Taliban'ın terör listesinden çıkarılmasını destekleyeceğini söyledi.(Russia Today)

Rusya Bulava balistik füzesinin atışını gerçekleştirdi

Rusya, Beyaz Deniz'de stratejik nükleer denizaltı Knyaz Oleg ile yaptığı testte Bulava balistik füzesinin atışını gerçekleştirdi.(Middle East News)

Putin ile Bennet bir araya gelecek

Kremlin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İsrail Başbakanı Naftali Bennett'in 22 Ekim'de Moskova'da bir araya geleceğini duyurdu.(Middle East News)

Rusya'dan Kıbrıs açıklaması

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Kıbrıslı Rum mevkidaşıyla görüşmesi sonrasında, Maraş‘ın açılması kararını "yıkıcı ve kabul edilemez" bir adım olarak niteledi. Lavrov, Kıbrıs'ta çözümün federasyondan geçtiğini söyledi. (DW Türkçe)