TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN DÜNYADAKİ ÖNEMLİ  GELİŞMELER  

1. TÜRKİYE:

Çavuşoğlu, Putin'in Türkiye'ye geliş tarihiyle ilgili şu bilgileri verdi:

"Stratejik İşbirliği Toplantısı için Erdoğan, Putin’i Türkiye’ye davet etti. Ocak ayı uymadı. Kremlin, Putin'in Pekin Olimpiyatları’ndan döndükten sonra tarih verileceğini açıkladı." Çavuşoğlu’nun Orta Afrika Cumhuriyeti Dışişleri, Frankofoni ve Yurt Dışındaki Orta Afrikalılar Bakanı Sylvie Baipo Temon ile yaptığı ortak basın açıklamasında öne çıkanlar şöyle:

• Rusya-Ukrayna gerilimi ile ilgili Çavuşoğlu, "Düşüncelerimizi defaatle paylaştık. Böyle bir gerginliğin çatışmaya dönüşmemesi gerektiğini söyledik. Bizim arzumuz bu diyaloğun devam etmesi. Bu telkinlerimizi hem Rusya'ya hem de Ukrayna'ya iletirken, Uluslararası platformlarda da bu duruma çözüm önerilerimizi paylaştık" dedi.
• Ermenistan'la başlatılan ve Azerbaycan'ın da desteklediği normalleşme sürecinin güven artırıcı adımlarla devam ettiğini söyleyen Çavuşoğlu, bu kapsamda iki ülke özel temsilcilerinin ilk görüşmesini Moskova'da gerçekleştirdiğini söyledi.
• Çavuşoğlu, NATO Genel Sekreteri ve Avrupa Konseyi Genel Sekreteri dahil 30 uluslararası örgüt temsilcisinin ADF'ye katılacağını kaydederek, "Herkes buranın özgür bir ortam platform olduğunu gördü. Biz de bunu istiyoruz. Yani diplomasiyi ön plana çıkaralım, diyaloğu ön plana çıkaralım, var olan sorunlar da görüşülsün, geleceğe yönelik vizyonlar da ortaya konsun" dedi. (@TC_Disisleri)

MGK toplantısında Rusya-Ukrayna vurgusu

MGK toplantısında son dönemde artan Rusya-Ukrayna gerilimi de ele alındı. Taraflara sağduyu çağrısı yapıldı.  MGK bildirisinde tüm taraflara sağduyu içinde tansiyonun düşürülmesi çağrısında bulunuldu. Toplantı sonrasında yayınlanan 5 maddelik MGK bildirisinin tamamı şöyle: 

1- 2021 yılında milli güvenliğimiz bakımından önem arz eden siyasi, askeri, iktisadi ve sosyal gelişmeler tüm yönleriyle değerlendirilmiş; 2022 yılında karşı karşıya kalınması muhtemel sınamalar ve bu çerçevede yürütülecek faaliyetler müzakere edilmiştir. 

2- PKK/KCK-PYD, FETÖ ve DEAŞ terör örgütleri başta olmak üzere, milli birlik ve beraberliğimiz ile bekamıza yönelik her türlü tehdit ve tehlikeye karşı yurt içinde ve yurt dışında azim, kararlılık ve başarıyla icra edilen operasyonlar hakkında kurula bilgi sunulmuştur. 

3- Rusya Federasyonu ve Ukrayna arasında artan gerginlik ele alınmış, gerilimin artmasının hiç kimsenin menfaatine neticeler doğurmayacağına dikkat çekilerek, tüm taraflara sağduyu içinde tansiyonun düşürülmesi çağrısında bulunulmuştur. 

4- Güney Kafkasya’da barış ve istikrarı güçlendirmek amacıyla kurulan mekanizmaların ve sarf edilen gayretlerin Türkiye ve Ermenistan başta olmak üzere, tarafların yapıcı ve samimi çabalarıyla ilerletilmesine atfedilen önem vurgulanmıştır. 

5- Uluslararası hukuku pervasızca ihlal eden ve çarpıtan, antlaşmalar hilafına adaları silahlandırmayı ısrarla sürdüren Yunanistan, diyalog ve iş birliği çağrılarımıza samimiyetle karşılık vermeye davet edilmiş, Ege ve Akdeniz’deki meşru hak ve menfaatlerimizin korunması hususundaki kararlılığımız tekraren hatırlatılmıştır. (@tcsavunma)

Türkiye'den BM'ye 'Barış Gücü' tepkisi

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Kıbrıs Adası’nda konuşlu BM Barış Gücü’nün görev süresini 27 Ocak'ta aldığı kararla 6 ay daha uzattı. Dışişleri Bakanlığı da bu kararla ilgili yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada, “Tüm çağrı ve ikazlara rağmen KKTC makamlarının rızası BM kural ve ilkelerine aykırı olarak yine alınmamıştır. BM Güvenlik Konseyi'nin bir tarafın rızasını yansıtmayan bir çözüm modelini dayatmaya çalışması çelişkili bir tutumdur” (@TC_Disisleri)

2. AVRUPA:

AB, Litvanya üzerindeki ekonomik baskı nedeniyle DTÖ'ye Çin hakkında şikayette bulundu

Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis, AB'nin bu kararı ikili düzeyde bir uzlaşmaya varılmasının mümkün olmadığı için aldığını söyledi.

NATO ve Rusya’nın Moskova ve Brüksel’deki ofislerini karşılıklı olarak yeniden açmalarını önerdi

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya'nın güvenlik garantileri konulu anlaşma teklifine yazılı karşılığı ilettiklerini söyledi. Anlaşmazlıkların diyalog ve diplomasi yoluyla çözülmesi gerektiğini vurgulayan Stoltenberg, NATO ve Rusya’nın Moskova ve Brüksel’deki ofislerini karşılıklı olarak yeniden açmalarını önerdi.

Leyen: 2'nci Dünya Savaşı'ndan beri bu kadar kritik bir durumda olmamıştık

CNN International televizyonuna konuşan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya'nın olası saldırısı halinde Kuzey Akım 2 gazı hattı projesinin iptal olup olmayacağı ile ilgili soruya "Çok açık olmak istiyorum. Hiçbir şey masadan kalkmış değil. Her seçenek masada" diye yanıt verdi. (Euronews)

Dünya Basını

• The Spectator (İngiltere): Liderlik arayışı içinde ABD'ye baktığınızda, artık lider olmak istemeyen bir ülke görürsünüz. Moskova ve Pekin dünya düzenine saldırıyor, onu kıskaçlara alın. Amerika nerede? Ne yazık ki, saltanatı sona eriyor.
• CNN (ABD): SWIFT nedir ve neden Rusya için en korkunç silah haline gelebilir?
• Daily Express, (İngiltere): Ukrayna'yı işgal ederse Putin'in yanında yer alacak kilit ülkeler: Küba, Ermenistan, Beyaz Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan.
• The Guardian (Birleşik Krallık): Almanya ve Fransa, Rusya'yı nasıl kontrol altına alacakları konusunda İngiliz dünyasıyla neden çelişiyor?
• Die Welt (Almanya): Alman firmalarının yeni Rus karşıtı yaptırımlardan korkması: Rusya'ya yaptırımlar Almanya için çöküş demektir.
• Teologia Polityczna (Polonya): Uzmanlar, Sovyet sonrası doğunun siyasi coğrafyasında gerçek değişiklikleri görmüyorlar. Putin'in korku eken ve jeopolitik gerçekler hakkındaki gerçekleri maskeleyen umutsuz "top diplomasisi" onları kör ediyor.
• The National İnterest(ABD): Rusya ile Zorlanma Zamanı Geldi mi? Başkan Joe Biden'in son maraton basın toplantısı, kendisinin ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in iki farklı dil konuştuğunu bir kez daha gösterdi: Biden çatışmadan kaçınma ve Putin zorlamadan bahsediyor.
• The National İnterest (ABD): Hava Saldırılarından Diplomasiye: Silahsızlanma ve Yayılmayı Önleme Çabaları. 
• The National İnterest (ABD): Biden Bizi Öldürse Bile Yeşilleşiyor Biden yönetiminin iklim gündemini ABD dış politikasında merkezi bir faktör haline getirme kararlılığı, günümüzde insan yaşamı için en büyük tehdit olabilir.
• The National İnterest (ABD): Kötü Adamlar Afganistan'da İyilik Yapabilir İlgili komşularla, çıkarların paralel olduğu, yirmi yıl önceki ABD-İran işbirliğinin çizgileri boyunca Afgan meseleleri üzerinde işbirliği içinde çalışmak, kuşatılmış Afgan halkının yanı sıra ilgili tüm hükümetlerin çıkarlarına hizmet edecektir.
• Sky News, İngiltere'nin Doğu Avrupa'daki NATO güçlerini desteklemek için Slovakya'ya asker göndermeyi düşündüğünü bildirdi.
• New York Times, elindeki belgelere atıfta bulunarak, ABD'nin Rusya'nın güvenlik önerilerine verdiği yanıtın, orta ve daha kısa menzilli füzelerin yerleştirilmesine ilişkin kısıtlamalar müzakeresinin önünü açtığını bildirdi.

3. ORTADOĞU

Terör örgütü SDG cep telefonlarının kullanılmasını yasakladı ve Rakka'da güvenlik karargahlarına ziyaretleri engelledi

Suriye Demokratik güçleri (SDG) Haseke'de Guvayran cezaevinde güvenlik ihlalinden sonra koyduğu sert önlemler kapsamında herhangi bir güvenlik bilgisinin sızmasını engellemek için Rakka'da askeri ve güvenlik merkezleri, karargahlar içinde cep telefonlarının kullanılmasını yasakladı. Medya ofislerinin çalışmalarında telefonlarını kullanma zorunluluğuna rağmen bu karardan istisna tutulmadıklarını açıkladı. İç güvenlik güçleri ve SDG de, unsurların görevleri sırasında herhangi bir sivil ziyareti engellemesine ek olarak yazılı bir görev olmadan veya yöneticileri bilgilendirmeden  unsurlarının ayrılmasını yasakladı. (syria.tv)

İran Devrim Muhafızları Ordusu Kara Kuvvetleri, Güney Horasan ilinin Şahraht sınır bölgesinde tatbikat düzenledi

İran Devrim Muhafızları Ordusu Kara Kuvvetleri, bugün Güney Horasan ilinin Şahraht sınır bölgesinde tatbikat düzenledi. “Ya Fatımatüz Zehra (s.a)" koduyla başlatılan ve 500 km'lik bir alanda gerçekleştirilecek olan tatbikat 7 gün sürecek. Tatbikatın amacı, muhtemel tehditler ve terör örgütleriyle mücadele etmek için kara kuvvetleri birimlerinin savunma yeteneğini güçlendirmek ve yeni nesil Devrim Muhafızları kuvvetlerine deneyim aktarmak.(Middle East News)

Suriye Kısa Kısa

• Türk topçu birlikleri, El Bab şehrinin doğu kırsalındaki Şeyh Nasır üssünü, El Bab şehrinin doğu kırsalındaki Kurhyuk köyünü ve Al-Buihej köyünü havan toplarıyla bombaladı.
• Türk güçler Halep'in kuzey kırsalındaki Kürtlerin elindeki bölgelerdeki Tel Madiak ve Sad Al-Shuhabaa köylerine ağır topçu ateşi açtı.
• SOHR kaynakları, Haseke şehrinin Ghuwayran mahallesindeki Al-Sina'a hapishanesinde 17 IŞİD hücresinin öldüğünü belgelediler.

4. AFRİKA:

Mali cuntasından yabancı güçlere karşı uyarı 

Mali'nin cuntası, Fransa Savunma Bakanı Florence Parly'ye, Sahel eyaletinde ordu liderliğini provokasyonlarla suçlamasının ardından "sessizliğin büyüklüğünü" gözlemlemesini tavsiye etti. Devlet televizyonunda Çarşamba gecesi yayınlanan bir röportajda, cunta sözcüsü Albay Abdoulaye Maiga, Fransa'yı "sömürge refleksleri" ve Malilileri bölmek için bölgesel örgütleri kullanmakla da suçladı. Mali'nin iktidardaki ordusu ile eski sömürge gücü olan Fransa arasındaki ilişkiler, ordunun Ağustos 2020'de bir darbeyle iktidarı ele geçirmesinden bu yana yıprandı.(AFP)

Zambiya Devlet Başkanı Hakainde Hichilema Güney Afrika’ya gitti

Zambiya Devlet Başkanı Hakainde Hichilema, iki ülke arasındaki güvenlik ve ticareti görüşmek üzere  Güney Afrika'ya gitti. Hichilema, şu anda SADC Başkanı olan Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa ile siyaset, savunma ve güvenlik işbirliği konularında bir araya geldi.(Africa News)

ECOWAS, Burkina Faso Darbesi için toplanacak 

ECOWAS'tan yapılan açıklamada, Burkina Faso'daki gelişmelerin ardından üye ülkelerin çevrim içi şekilde olağanüstü zirvede bir araya geleceği belirtildi. Topluluk darbenin hemen ardından olayı şiddetle kınamış, Cumhurbaşkanı Roch Kabore'nin zorla istifa ettirildiğini belirtmişti. Daha önce askerin yönetimi ele geçirdiği Mali ve Gine'ye çeşitli yaptırımlar uygulayan ECOWAS'ın zirvede de Burkina Faso'ya yaptırım kararı alması bekleniyor.(AA)

DRC: M23 isyancı grubu askeri faaliyetlerine yeniden başladı

Kendisini Kongo Devrim Ordusu olarak da adlandıran "23 Mart Hareketi"ne atfedilen yeni bir saldırı, Goma kasabasının birkaç kilometre kuzeyindeki Rutshuru bölgesinde bir Kongo ordusu karakolunu hedef aldı. Yerel kaynaklar ve sivil toplum, çatışmalarda yaklaşık 20 askerin öldüğünü söylüyor. Kongo silahlı kuvvetleri çatışmaları doğruluyor ancak çok sayıda can kaybı olduğunu teyit etmiyor.(AFP)

5. ASYA/PASİFİK:

Tacikistan, Kırgızistan'a saldırdı

Kırgızistan Devlet Ulusal Güvenlik Komitesi Sınır Muhafız Teşkilatı, Tacik tarafının Kırgızistan sınırına ateş etmeyi bırakmayı reddettiğini duyurdu. Kırgızistan Sağlık Bakanlığı, Tacikistan sınırında çıkan çatışmada dört Kırgız askerinin yaralandığını duyurdu. 

Kırgızistan ve Tacikistan anlaşmaya vardılar

Kırgızistan ve Tacikistan temsilcileri, ateşkes ve sınır çatışması bölgesine konuşlandırılan ek kuvvetlerin geri çekilmesi konusunda anlaşmaya vardılar. Taraflardan her birinin, sınıra çekilen ek kuvvet ve araçların daimi konuşlanma yerlerine geri çekilmesi, Batken-Isfana kara yolunun trafiğe açılması, çatışmayı önlemek için Kırgızistan ve Tacikistan kolluk kuvvetleri tarafından sınır bölgelerinde ortak devriye yapması kararlaştırıldı. (@RusenPress)

Çin, Sonunda Lazer Silahlarını J-20 Savaşçılarına Monte Edebilir mi?

Çin hükümeti destekli Global Times tarafından yayınlanan bir habere göre , Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri J-20 savaş uçağı sonunda lazer silahlarıyla donatılabilir. Çin'in yerel olarak geliştirilen J-20 gizli savaş uçağı gelecekte yönlendirilmiş enerji silahlarıyla donatılabilir ve ayrıca erken uyarı, insansız uçuş ve drone kontrolü için varyantlar üretebilir, askeri uzmanlar uçağın geçmişte yoğun medyada yer almasının ardından tahminde bulundular. (The National İnterest/ Global Times)

Çin Dışişleri Bakanı: “iki ülke arasındaki üst düzey fikir birliğini yansıtıyor”

Çin, Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov'un, Çin-Rusya ilişkilerinin 21. yüzyılda ülkeler arasındaki ilişkiler için bir model olduğu ve iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi konusunda Rusya ve Çin arasındaki yüksek düzeyde fikir birliğini yansıttığı yönündeki olumlu açıklamasını çok takdir ediyor, (Global Times)

Çin'den Ukrayna ve Rusya'ya sükunet çağrısı

Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi ile ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken bir telefon görüşmesi yaparak Ukrayna-Rusya krizini ele aldı. Görüşmeye ilişkin Çin Dışişleri'nden yapılan açıklamada Vang'ın Blinken'a "Tüm taraflara sükunetini koruma, gerilimi artıracak ve krizi alevlendirecek şeyler yapmaktan kaçınma çağrısı yapıyoruz" dediği belirtildi. (DW Türkçe)

Kuzey Kore, Kim 'önemli' silah fabrikasını ziyaret ederken son silah testlerini doğruladı 

Kuzey Kore'nin 2022'de gerçekleştirdiği altı silah testi serisi, bir ay içinde gerçekleştirdiği en fazla füze fırlatma sayısı arasında tansiyonu yükseltiyor. Devlet medyası KCNA'nın haberine göre, lider Kim Jong Un , "büyük silah sistemi" üreten bir mühimmat fabrikasını ziyaret ederken, Kuzey Kore bu hafta yükseltilmiş bir uzun menzilli seyir füzesi ve taktik güdümlü füze savaş başlığı testleri gerçekleştirdi. (Nbcnews)

6. ABD:

ABD, 31 Ocak'ta Ukrayna konusunda BM Güvenlik Konseyi'ni toplantıya çağırdı

Amerika Birleşik Devletleri, 31 Ocak'ta Ukrayna konusunda BM Güvenlik Konseyi'ni toplantıya çağırdı. 

• ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşlerden Sorumlu Müsteşarı Victoria Nuland, Donbass'taki ihtilafı çözmek ve Minsk anlaşmalarını uygulamak için Normandiya formatının en iyi seçenek olduğunu söyledi. 
• ABD Savunma Bakanlığı sözcüsü John Kirby ise, ABD'nin Kiev'e bir sonraki askeri yardım paketinin bir parçası olarak Ukrayna'ya savunma ve saldırı varlıkları göndermeye hazırlandığını söyledi. 
• ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, ABD makamlarının Kuzey Akım 2 projesi kapsamındaki çalışmaların "Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi" durumunda duracağına inandıklarını söyledi. (@RusenPress)

Pentagon: Rusya, Ukrayna sınırına muharip güç yığmaya devam ediyor

Günlük basın toplantısında gündemle ilgili değerlendirmede bulunan ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü John Kirby, Ukrayna sınırındaki gelişmeleri yakından izlediklerini söyledi. John Kirby, "Ruslar son 24 saatte, ülkelerinin batısına ve Belarus'a önemli ölçüde muharip güç yığmaya devam etti. Günübirlik artışlara girmeden, oradaki kabiliyetlerine dramatik seviyede değilse de belirli ölçüde eklemeler yaptığını görmeye devam ediyoruz" dedi. (VOA)

Biden’dan Zelenski’ye Destek Sözü

ABD Başkanı Joe Biden ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski telefonda görüştü. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada Biden’ın Ukrayna’yı işgal etmesi durumunda ABD’nin müttefikleriyle birlikte Rusya’ya kararlı şekilde yanıt vereceği konusunda Zelenski’ye güvence verdiği belirtildi. Öte yandan ABD, BM Güvenlik Konseyi'ne Ukrayna-Rusya gerilimini ele almak için toplanma çağrısı yaptı. (VOA)

Kanada Ukrayna'daki askerlerini artırıyor

Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Ukrayna'da halihazırda 200 Kanada askeri personelinin konuşlandırılmış olmasına rağmen, önümüzdeki günlerde 60 Kanada askeri personelinin daha konuşlandırılacağını duyurdu . Savunma Bakanı Anita Anand, ülkenin "30 binden fazla Ukraynalı asker eğittiğini" açıklayarak , "Kanada'nın şu anda Ukrayna'ya yapabileceği en büyük katkı insanlardır. Bu eğitim misyonunun önemini küçümsememeliyiz” dedi. 

7. RUSYA :

Putin Erdoğan'ın sunacağı önerileri reddedecek iddiası

Rus kaynak, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın iki Cumhurbaşkanı arasında önümüzdeki görüşmeler sırasında Putin'in önünde masaya koyacağı önerilerden birçoğu konusunda önemli ayrıntıları ortaya açıkladı. Rus "Komsomolskaya Pravda" gazetesi, Türkiye Cumhurbaşkanı'nın Rusya ve Ukrayna arasında uzlaşma konusunda sunacağı öneriden bahseden bir rapor yayınladı. Gazete, siyasi araştırmalar enstitüsü müdürü Sergei Markov'un Zelensky'nin Türkiye'nin davetini memnuniyetle kabul edeceğini onaylayacağını, Putin açısından durumun farklı olacağını doğruladığını aktardı. Yukarıdakilerin ışığında 5 noktada "ancak-ama" denilebileceğini açıkladı. Birinci nokta, Putin'in Zelensky ile görüşmeyi reddeceğini zira Rusların Ukrayna Cumhurbaşkanının ülkesiyle bir ihtilaf (husumet) içinde olmadıklarını düşündüklerini belirtti. (taifpost.com)

Rusya, ABD'nin Putin'in Ukrayna açmazındaki taleplerine yanıt vermesinden sonra karamsar

ABD, Ukrayna konusunda Rusya ile arasındaki soğuklukta “ileriye dönük diplomatik bir yol” sunduğunu söyledi. Perşembe günü, Kremlin iyimserlik için çok az neden gördüğünü söyledi. Top artık Moskova'nın sahasındayken, Batı'ya, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in gerilimi düşürmeye ve yeni ölümcül bir çatışma korkusunu yatıştırmaya çalışacağına dair çok az acil işaret verildi. (Nbcnews)

Rusya Kısa Kısa

• Rusya Karadeniz'deki tatbikatlara 20'den fazla Rus gemisi katıldı.  Manevraların temel amacı, Rusya Federasyonu'na yönelik askeri tehditlere deniz ve okyanus yönlerinden karşı koymak olacak.
• Rusya İvanova şehirinde RS-24 Yars kıtalarası balistik füze tatbikat yaptı.
• Kremlin: Putin, Erdoğan'ın davetini kabul etti ve yakın zamanda Türkiye'ye gelecek.