TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN DÜNYADAKİ ÖNEMLİ  GELİŞMELER

1. TÜRKİYE :

Dışişleri’nden Ermenistan’ın ateşkes ihlaline tepki

Sözcü Aksoy, "Azerbaycan’ın Hocavend Rayonu'nda silah bırakmayan Ermeni gruplar tarafından Azerbaycan ordusuna yönelik saldırılar" hakkındaki soruya yazılı yanıt verdi. Aksoy, "Yukarı Karabağ’da silah bırakmayı ve geri çekilmeyi reddeden Ermeni unsurların Azerbaycan silahlı kuvvetlerine karşı gerçekleştirdikleri saldırılar 9 Kasım 2020 tarihli Üçlü Bildiri ile tesis edilen ateşkes rejiminin açık ihlalidir" dedi.  (@TC_Disisleri)

Ortak Stratejik Planlama Grubu toplantısı bugün gerçekleşecek

Türkiye-Rusya Üst Düzey İşbirliği Konseyi’nin alt organı olan Ortak Stratejik Planlama Grubu’nun VIII. Toplantısı 29 Aralık'ta Soçi'de gerçekleştirilecek. Dışişleri bakanları Libya, Suriye-Ayn  İsa, Sputnik-V aşısı, D.Karabağ ve ekonomik ilişkiler gündemiyle biraraya gelecek.

Türkiye ve İngiltere Serbest Ticaret Anlaşması İmzalayacak

İngiltere ve Türkiye iki ülke arasında mevcut ticaret şartlarını devam ettiren bir anlaşmaya imza koyacaklar. Ancak İngiltere Ticaret Bakanı Liz Truss, kısa süre içinde iki ülkenin de şartlarını ortaya koyan özel bir anlaşmanın da olacağı konusunda umutlu olduğunu söyledi. Truss yaptığı açıklamada “Bu hafta imzalamayı umduğumuz anlaşma, gümrüksüz ürünlerle ilgili şartları belirliyor ve ticari ilişkilerimize yardımcı olacak bir anlaşma. İngiltere genelindeki otomotiv ve çelik sektörü gibi binlerce iş kolunda, belirsizliği de ortadan kaldıracak” dedi.  (VoA)

Akar, Irak Savunma Bakanı Saadoonn ile görüştü

Terörle mücadele başta olmak üzere ikili ve bölgesel savunma ve güvenlik konularının ele alındığı görüşmelerde, Akar tarafından; Türkiye'nin başta Irak olmak üzere tüm komşularının siyasi birliği ve toprak bütünlüğüne saygılı olduğu, Irak yönetimi ile terörle mücadele konusunda oluşturulan koordinasyondan duyulan memnuniyet ve bunun artarak devam etmesinin önemi, Türk Silahlı Kuvvetlerinin asil milletimizin ve sınırlarımızın güvenliğini korumaktaki ve terör belasına son vermekteki kararlılığı ifade edildi. (İHA)

Terör gündemi

• Barış Pınarı bölgesine saldırı ve sızma girişiminde bulunan 20 PKK/YPG'li terörist etkisiz hale getirildi. Bölgede 2 günde 35 terörist etkisiz hale getirildi.
• Irak'ın kuzeyi Avaşin Basyan bölgesinde 8 PKK'lı terörist hava harekatıyla etkisiz hale getirildi. (TRT Haber)

2. AVRUPA :

NATO: Avrupa sahasında 350 kez Rus askeri uçaklarla karşılaşıldı

NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü), ittifakın hava sahasındaki Rus askeri faaliyetinin geçen yıla oranla bu yıl arttığını bildirdi.NATO, bu misyonların yüzde 90'ının ya da yaklaşık 350'sinin Rus askeri uçaklarıyla yapılan uçuşlarla ilgili olduğu bilgisini paylaştı. Açıklamada, "Rus askeri uçakları konumlarını ve irtifalarını belirten transponder kodu yayınlamaz, bir uçuş planı da hazırlamaz veya hava trafik kontrolörleriyle iletişim kurmaz. Bu da sivil uçaklar için potansiyel bir risk oluşturur." denilen NATO'nun açıklamasında, "Bu yıl 2019'a göre nispi bir artış gözlendi." denildi.(EuroNews)

AB ülkeleri Brexit sonrası ticaret anlaşmasını onayladı

Avrupa Birliği’ne (AB) üye 27 ülke, Londra ile Brüksel arasında varılan Brexit sonrası ticaret anlaşmasının 1 Ocak’ta yürürlüğe girmesini oy birliğiyle onayladı. Almanya’nın AB Konseyi Dönem Başkanlığı Sözcüsü Sebastian Fischer, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “AB ülkelerinin büyükelçileri, AB ve İngiltere arasında varılan Ticaret ve İşbirliği Anlaşması’nın 1 Ocak itibariyle geçici olarak uygulamaya girmesini oy birliğiyle onayladı” ifadelerini kullandı. (Şarkul Avsat)

Doğu Akdeniz

• E. Amiral Cem Gürdeniz, “Dışişlerine tavsiyemiz, Yunanistan’ın rasyonel bir aktör olarak görülmemesidir. Karşımızda militan, maksimalist ve irrasyonal bir ülke (Yunanistan) vardır.“ dedi.
• Yunanistan Milli Savunma Bakanı Yardımcısı Stefanis: Adalarımızda yaşayan kadın vatandaşlarımız, silahlı kuvvetlere katılma talebinde bulunuyorlar. Savunma Bakanlığı, gönüllü olarak ve belirli şartlar altında kadınların görev yapma imkanını şu süreçte değerlendiriyor.
• Real Clear Defense: Yunanistan, Doğu Akdeniz'de Türkiye'nin öncü NATO hava gücü olma rolünü elinden alabilir.  Yunanistan'ın F-35'i satın alması, çok sayıda F-16 uçaklarından oluşan mevcut gücü ile birleştiğinde, onu NATO'nun güney kanadının bir siperi haline getirecek. Yunanistan, Avrupa'nın en büyük NATO hava üslerinden birine sahip ve diğer ülkelerin F-35'lerine ev sahipliği yapıyor. Girit'teki Iraklion Hava Üssü, İncirlik'in yerini almaya aday olarak ABD'nin hedefinde. Avrupa da Yunanistan'a olumlu bir şekilde bakıyor.
• Mısır'ın eski Dışişleri Bakanı Mohamed Orabi: BAE ve Mısır, Türkiye'nin yayılmacı politikalarının engellenmesinde önemli bir rol oynuyor. BAE'nin, Doğu Akdeniz Gaz Forumu'na üyeliği, Türkiye'nin bölgedeki enerji hedeflerine engel koyulmasına yardımcı olacaktır. (@akdenizpolitik)
• Yunanistan'da, İyon Denizi'nde kara sularının 6 milden 12 mile çıkarılmasıyla ilgili kararname, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
• Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Doğu Akdeniz’de deniz sınırlandırılması konusunda Türkiye’nin, tüm kıyıdaş ülkelerle konuşmaya hazır olduğunu söyledi.
• Yunanistan Başbakanı Mitsotakis:(Karasuları) Yunanistan büyüyor. Tartışılmaz hakkımızı kullanıyoruz ve ülkemizin aynı uygulamayı gelecekte diğer deniz alanlarında da kullanma hakkını saklı tutuyoruz. (@AkdenizKibris) 

3. ORTA DOĞU :

YPG Ayn İsa’yı Esad rejimi ordusuna devrediyor

Suriye’de terör örgütü YPG, Ayn İsa kentinin kontrolünü Esad rejimi ordusuna devretmeyi kabul ettiği açıklandı. Siyaset meseleleri uzmanı Ömer Rahmun konu hakkında yaptığı açıklamada, YPG ile Suriye ordusu Ayn İsa kentinin kontrolü Suriye ordusuna devredilmesi üzerine anlaştıklarını belirtti. Sputnik'e konuşan Rahmun, YPG Pazar günü bu kentin kontrolünü Suriye ve Rusya tarafına devretmeyi kabul ettiğini ifade etti. (FHA)

• Rusya ile Türkiye arasındaki görüşmelerde, Ayn-Issa bölgesinde ortak Rus-SAA askeri karakollarının konuşlandırılması konusunda anlaşmalara varıldı. Rusya Savunma Bakanlığı, Ayn-Issa civarına Rus askeri polisinin ilave birimlerinin geldiğini bildirdi.
• Suriye’nin Tel-Tamer ve Ayn İsa yerleşimleri arasında bulunan Rus askeri polisleri, M4 karayolunda sivil araçlara refakat etme görevini yükselen gerilim nedeniyle askıya aldığını duyurdu.

Suriye yönetimi, Suriyeli göçmenlerden ülkelerine dönmelerini istedi

Suriye yönetimi, Lübnan'ın kuzeyinde ve diğer ülkelerde bulunan Suriyeli göçmenleri kendi ülkelerine dönmeye çağırdı. Suriye rejimi Dışişleri Bakanlığı, Şam'ın göçmenlerin ülkelerine dönüşünü kolaylaştırmak, köyler ve kentlerde uygun yaşam şartlarını sağlamak için elinden geleni yapacağını vurguladı. (Taghrib News)

Suriyelilerden ABD devriyesine taşlı tepki

Suriye’nin kuzeydoğusundaki Haseke bölgesinde, devriye yapan ABD askerlerinin bölge sakinlerin taşlı saldırısına uğradığı bildirildi. ABD silahlı kuvvetleri, 'Demokratik Suriye Güçleri' (DSG) adı verilen silahlı oluşumlarla birlikte yasa dışı bir şekilde Suriye'nin petrol zengini kuzeyi ve kuzeydoğusunu kontrolünde tutuyor. Şam, ABD'nin bölgedeki askeri varlığını defalarca 'işgal' ve amacı petrol hırsızlığı olan 'devlet korsanlığı' olarak nitelendirdi. (Sputnik)

Irak Savunma Bakanı Cuma Annad Sadun Ankara'da

Irak Savuma Bakanı Cuma Annad Sadun, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın davetlisi olarak bugün Ankara'ya geldi. Son günlerde Irak Başbakanı Kazımi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın daveti üzerine Ankara’ya gitmişti. Ziyaret kapsamındaki görüşmelerde, terörle mücadele başta olmak üzere ikili ilişkiler ve bölgesel gelişmeler ele alınmıştı. (INA)

Zarif Ermeni mevkidaşı Ayvazyan’la görüştü

Ermenistan Dışişleri Bakanlığı bir açıklama yaparak, Dışişleri Bakanı Ara Ayvazyan İranlı mevkidaşı Cevad Zarif ile ikili ilişkileri görüştüğünü açıkladı. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı açıklamada, iki Bakan ikili ilişkilerin yanı sıra bölgede güvenlik ve istikrar durumlarını da masaya yatırdıklarını kaydetti. Açıklamada bölgesel yeni sorunların halledilmesi yönünde iki ülkenin işbirliği ufku da ele alındığı kaydedildi. Açıklamada ayrıca Dışişleri Bakanı Zarif’in Karabağ çatışmalarında hayatını kaybedenlerle ilgili olarak Ermenistan halkı ile acılarını paylaştığını belirttiği ifade edildi. (İSNA)

İran: Süleymani’nin akan kanını yerde bırakmayız

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade, Amerika devletinin çevre ülkelerde kurduğu askeri üsler bölgede tehdit oluşturduğunu belirterek, Tahran yönetimi şimdiye dek defalarca dost ve komşu ülkeleri beyaz saray elebaşlarının maceracılıklarına karşı gerekeni yapacağı ve ülkeyi savunma konusunda uyardığını vurguladı. Hatipzade ayrıca, İran İslam Cumhuriyeti Süleymani’nin akan kanını yerde bırakmayacağını vurguladı. (Fararu)

Bin Salman ve Bin Zayed ABD'de mahkemeye çağrıldı

Florida'da bir mahkeme, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri Veliahtları mahkemeye çağırdı.  10 Aralık'ta ABD'nin güneyindeki Florida eyaletinde Suudi Veliaht Prensi, BAE'nin Veliaht Prensi ve bazı Suudi ve BAE yetkilisinin, ABD vatandaşlarına siber saldırı, telefon hackleme, kişisel fotoğraflar yayınlama suçlamalarıyla ilgili olarak haklarında şikayet olduğunu bildirdi. (El-Cezire)

Hamas’tan Ankara’ya Mektup

Hamas lideri İsmail Haniye tarafından kaleme alınan imzalı mektupta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a İsrail’le normalleşmeyin çağrısı var. Mektupta, İsrail’in sadece İslam coğrafyası için değil, tüm insanlık için büyük bir tehdit olduğu belirtildi. Mektupta, İsrail ile “normalleşme”nin yalnızca Siyonizm’e fayda sağlayacağı ifade edildi. (İslami Analiz)

Arap Parlamentosu’ndan Akar’ın Libya ziyaretine tepki

Arap Parlamentosu Başkanı Adil bin Abdurrahman el-Usumi, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın Libya’ya gerçekleştirdiği son ziyarette yaptığı açıklamaları ‘tehdit’ olarak nitelendirerek, tepki gösterdi. Usumi, “Türk Milli Savunma Bakanı’nın ziyareti, Libya devletinin egemenliği ve ulusal güvenliğinin açık bir ihlali olmakla beraber, Libya’ya silah tedariki, paralı asker ve yabancı unsurların gönderilmesi yasağına ilişkin Birleşmiş Milletler (BM) Antlaşması ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarının da açık bir ihlalidir” dedi. (Şarkul Avsat)

4. AFRİKA :

Mısır’dan bir heyet Trablus’ta UMH yetkilileri ile görüştü

Mısır’dan üst düzey bir heyet, Libya'nın başkenti Trablus'u ziyaret etti. Libyalı kaynaklar, Libya'da çatışan taraflar arasında yakın bir gelecekte çatışmaların yeniden başlaması olasılığının ortaya çıktığına işaret ettiler. İçişleri Bakanı Başağa, UMH İstihbarat Teşkilatı Başkanı İmad et-Trablisi’nin de katıldığı görüşmede Mısır heyetiyle ortak güvenlik sorunlarını ve iki ülke arasındaki güvenlik iş birliğini artırmanın yollarını ele aldıklarını açıkladı. (Şarkul Avsat)

5. ASYA :

ABD'nin Tibet ve Tayvan'a trilyon dolarlık yardım paketine Çin'den tepki

Çin Dışişleri Bakanlığı, "Tibet’in, Çin’in içişleri olduğunu ve herhangi bir dış müdahaleye müsamaha göstermeyeceklerini" belirtti. Bakanlık Sözcüsü Cao Licien de gazetecilere yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump’ın imzaladığı 2020 Tibet Politika ve Destek Yasası'na (TPSA) "kesinlikle karşı çıktıklarını" dile getirdi. (EuroNews)

Kazakistan’da yerli aşı yapılmaya başlandı

Kazakistan’da üst düzey kamu yöneticileri Kazakistan’ın ürettiği KazKovid’in aşısını oluyor aşılanan yöneticiler arasında Cumhurbaşkanı yardımcısı Yerlan Karin’d var. Yerli aşının klinik araştırmasına 3 bin gönüllü katılıyor.

“Petropavl şehrinin adını Kyzyljar Olsun”

Kazakistan'da aktivistler, Rus milletvekilinin Kuzey Kazakistan'ın toprak bütünlüğünü sorgulayan açıklamanın ardından, ülkedeki Petropavl şehrinin adını Kyzyljar olarak değiştirmesini talep ediyor. 

Bakü: Bir Azerbaycan askeri şehit oldu

Azerbaycan Savunma Bakanlığı'ndan pazartesi günü yapılan açıklamada Azerbaycan güvenlik güçleri ve Ermeni milisler arasında çıkan çatışmada bir Azerbaycan askerinin yaşamını yitirdiği, bir askerin ise yaralandığı kaydedildi. Açıklamada çatışmanın Ermeni milislerin açtığı ateş sonucu başladığı belirtilirken, olayda saldırganlardan altısının öldürüldüğü bildirildi.  (EuroNews)

Çin’den iade onayı

Çin, Türkiye ile suçluların iade anlaşmasını onayladı. İlgili anlaşma TBMM'de de onaylanırsa Türkiye'de birçok Uygur Türk’ünün iadesi mümkün olabilir.

6. ABD : 

ABD Temsilciler Meclisi, Trump'ın veto ettiği yaptırım tasarısını yeniden onayladı

ABD Temsilciler Meclisi'nde akşam saatlerinde yapılan oylamada 322 vekil evet oyu verirken, 87 vekil ise hayır oyu kullandı. Tasarının bir sonraki adresi Senato olurken, burada da Başkan Donald Trump'ın veto yetkisini aşacak şekilde en az 3'te 2 çoğunlukla geçmesi bekleniyor. 740 milyar dolarlık savunma bütçe tasarısı Kongre'nin her iki kanadından da bu şekilde geçmesi durumunda yasalaşacak ve Trump'ın görev süresi içindeki 'veto yetkisini aşan ilk yasa tasarısı' olarak kayıtlara geçecek. ABD Başkanı Trump, aralık ayı başında Kongre'de kabul edilen 740 milyar dolarlık Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa (NDAA) tasarısını 23 Aralık'ta veto etmişti.(Sputnik)

7. RUSYA : 

Rusya'dan Suriye'de YPG kontrolündeki Ayn İsa kasabasına ilave asker sevkıyatı

Rusya, Suriye'nin kuzeydoğusunda Türkiye destekli savaşçılarla Kürt grupların çatıştığı Ayn İsa'ya ilave asker sevkıyatı yaptı. Açıklama, Rusya Savunma Bakanlığından geldi. Askeri polis sevkıyatının yapıldığı açıklanan bölge aynı zamanda, Türk ve Rus askerlerin ortak devriye gerçekleştirdiği stratejik öneme sahip M4 karayolunun bulunduğu alan. Ek asker adımı, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun salı günü gerçekleştirecekleri görüşmenin öncesine denk geldi. Türkiye sınırına yakın noktadaki Ayn İsa, son bir aydır Kürt güçleri ile Türkiye destekli gruplar arasındaki yoğun çatışmalara sahne oluyor. (euronews)

Putin, Netanyahu ile telefonda Suriye’yi görüştü

Rusya Devlet Başkanı Putin, İsrail Başbakanı Netanyahu ile telefonda görüştü. Görüşmenin konusunun, Suriye’deki gelişmeler olduğu açıklandı. Vladimir Putin ile Netanyahu, yaptıkları telefon görüşmesinde Suriye’deki gelişmeleri ele aldı. Kremlin Sarayı’nın açıklamasına göre, görüşmede iki ülke ilişkilerinde farklı alanlardaki güncel meseleler değerlendirildi. (tass/ria)

Rus askeri polisi Suriye’de sivil araçlara refakat etme görevini askıya aldı

Rus askeri polis, Suriye’nin Tel-Tamer ve Ayn İsa yerleşimleri arasında M4 karayolunda sivil araçlara refakat etme görevini yükselen gerilim nedeniyle askıya aldı.Rusya’nın Suriye’deki Tarafları Uzlaştırma Merkezi Başkan Yardımcısı Vyaçeslav Sıtnik, bugünkü basın toplantısında, M4 karayolunun Tel-Tamer ve Ayn İsa arasındaki bölümünde, sivil araçlara Rus askeri polis tarafından sağlanan refakat hizmetinin bölgede yükselen gerilim nedeniyle askıya alındığını bildirdi. (tass/sputnik)

Rusya bir Bulgar diplomatı 'istenmeyen kişi' ilan etti

Rusya, Bulgaristan'ın Rus diplomatları sınır dışı etmesine karşılık olarak ülkenin Moskova'da bulunan bir diplomatını 'istenmeyen kişi' ilan etti. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Bulgaristan'ın Moskova Büyükelçiliği’nde Askeri Ateşe Yardımcısı Mitko Borisov'un 'istenmeyen kişi' ilan edildiğini, diplomatın Rusya'dan ayrılması için 72 saat süre verildiğini duyurdu. (ria/sputnik)

Dünya Basınında Rusya

• Washington Post (ABD): "Putin, Batı liberalizmiyle hiçbir ilgisi olmayan savaşan ve risk alan bir lider. Ancak şimdi Rus lider Biden ve ABD başkanının yeni ekibine daha agresif sinyaller göndermeye başladı."
• Rusya Il-76 uçağı ile Orta Afrika Cumhuriyeti’ne Türkiye yapımı Otokar Cobra MRAP vd. askeri teçhizat teslim etti.  Türk malı Kobra'nın 2008'de Gürcistan'da veya Suriye'de ele geçirilmiş ACV-15'in Rusya'ya götürülüp modernize edilen araçlar olduğu sanılıyor.
• L'Express, (Fransa): Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki anlaşma şüphesiz Putin için başarılı oldu, ancak uygulamada sorunlar çıkacak. Fransa'nın eski Rusya Büyükelçisi Jean-Maurice Ripert, zaferin Bakü'yi Moskova'dan uzaklaştırıp Türkiye ve AB ile yakınlaştıracağını söyledi. (@RusenPress)

8. EKONOMİ :

Dolar/TL düşüşün ardından sakin seyrediyor

Haftaya düşüşle başlayan Dolar/TL kuru, dün düşük hacimli işlemlerde 7.41'li seviyelere kadar çekilmesinin ardından bugün sakin bir seyir izliyor. Dolar/TL kuru TSİ 09.00'da 7.4536 ve euro/TL 9.1202 seviyelerinden işlem gördü. Kur sepeti 8.2864 oldu. Dün küresel piyasalarda da aşağı yönlü bir seyir izleyen ABD Doları önemli paralar karşısında düşüşte. Bloomberg Dolar Spot Endeksi bugün yüzde 0.25 geriledi. (Bloomberght)

40 günde yaklaşık 76 milyar liralık alacak yapılandırıldı

Vergi ve diğer bazı alacakların yapılandırılması amacıyla çıkarılan düzenleme kapsamında bugüne kadar 6 milyon 575 bin mükellef başvuruda bulunurken, 40 günlük süreçte 76 milyar 45 milyon 643 bin liralık alacak yapılandırıldı. Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan (GİB) alınan bilgiye göre, Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun ile sağlanan olanaklara mükellefler yoğun ilgi gösteriyor. Düzenlemeden yararlanmak için vergi dairelerine bugüne kadar 6 milyon 575 bin mükellef başvuru yaptı.

Bu kapsamda 7 milyon 330 bin yapılandırma dosyası oluşturulurken, 40 günlük süreçte 76 milyar 45 milyon 643 bin liralık alacak yapılandırılmış oldu. Mükellefler, bugüne kadar 1 milyar 280 milyon lira ödeme yaptı. Yetkililer, son günü beklemeden ve salgın nedeniyle vergi dairelerine gitmeden elektronik ortamda başvuru yapılmasının mükellefler ve çalışanlar açısından çok daha sağlıklı olacağını vurguladı. (NTV Para)