100. Yılında Birinci Cihan Harbi
İlber Ortaylı
Birinci Cihan Harbi ile tetkikler yerinde ve yeterinde değildir. Bunun belli nedenleri vardır. Birincisi askeri tarihimiz maalesef ATASE sınırları içerisinde, askeri tarih komisyonu sınırları içinde kalmaktadır. Kurmaylarca yazılmıştır. Değerli raporlar vardır fakat umuma açık yani tarihçilere ve bilim adamlarına açık ve ihtiyaca cevap verecek belgeler değildir. Değerlendirmeler son derece sathidir bu gibi eserlerde. İkincisi de bu konuda ki arşivler maalesef askeri tarih arşivleri dışında halen düzenlenmiş değildir.
Devamı 21. Yüzyıl’da…
Parçalanmaya Giden Ukrayna ve Rusya’nın Politikası
Sabir Askeroğlu
Batı bölgelerine göre Rusya’ya yakın olması nedeniyle Ukrayna’nın doğu bölgelerindeki siyasi hareketler Moskova’dan silahlı güç dâhil olmak üzere her türlü desteği almıştır. Ukrayna’daki politikalarını durdurmak için Batı’nın Rusya’ya karşı yaptırımları sonuç vermezken Rusya, Ukrayna’nın doğu bölgelerini kontrol etmek için harekete geçmiştir. Ukrayna’daki siyasi hareketi önlemek isteyen yeni Kiev yönetimi ise hem kendi iç sorunları nedeniyle hem de Batı desteğinden yoksun kaldığından Moskova’nın siyasi ve askeri baskısına maruz kalmıştır.
Devamı 21. Yüzyıl’da…
Ukrayna’daki durum, Ulusal Çıkar ve Uluslararası Hukuk
Hasan Köni
Batılı ülkelerin yasallığa ve insancıllığa dayanarak yaptıkları insancıl müdahale doktrini, günümüzde hızla inandırıcılığını kaybetmektedir. Uluslararası Mahkeme’nin, Namibia (1969), Batı Sahra (1975), Doğu Timor (1986), Güney Sudan (2012) kararlarından ortaya çıkan ayrılma hakkına göre devlet, belli bir toprak parçasında oturan halkına karşı insanlığa karşı suç oluşturan fiilleri işlediğinde bu topluluğun artık kendi kendini yönetme ve ayrılma hakkı vardır.
Devamı 21. Yüzyıl’da…
Kırım: Zorla Statü Değişikliği
Ali Asker
Ukrayna krizinin patlak vermesiyle ortaya çıkan en hassas konulardan biri Kırım meselesi olmuştur. Rusya, ilhak ettiği Kırım’la ilgili bu gelişmelere yasal gerekçeler bağlamaya çalışmaktadır. Kırım’ın ilhakının self determinasyon hakkı bağlamında hukuki kisveye sokulması bunun en bariz örneğidir. Oysa Rusya’nın Kırım Hanlığı’nı lağvederek sömürge rejimini uyguladığı dönemden bugüne kadarki süreci incelediğimizde bugünün hukuki gerekçelerinin gerçek mahiyeti de ortaya çıkmaktadır.
Devamı 21. Yüzyıl’da…
Hakan Kırımlı ile Özel Röportaj
Röportaj: Gözde Kılıç Yaşın
Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Hakan Kırımlı, Kırım’ın işgalini ve Kırım Tatarlarının efsanevi lideri Mustafa Abdulcemil Kırımoğlu’na yönelik saldırıları 21. Yüzyıl Dergisi’ne değerlendirdi.
Devamı 21. Yüzyıl’da…
Doç Dr. Toğrul İsmayil ile Özel Röportaj
Röportaj: Gözde Kılıç Yaşın
TOBB ETÜ Uluslararası İlişkiler Öğretim Üyesi Doç Dr. Toğrul İsmayil, Kırım Krizini ve Rusya’nın krizdeki rolünü, Kırım Tatarları’nın yüzyıllarca süren dramını, yaşananların bölge ilişkilerine etkisini ve Türkiye’nin Kırım politikasını 21. Yüzyıl Dergisi için değerlendirdi.
Devamı 21. Yüzyıl’da…
Her yerde Yahudi parmağı var!
İskender Öksüz
Sayın Başbakan’ın Gezi’nin ardında “faiz lobisi”ni keşfetmesinin akisleri basınımızda pek yer tutmadı. Mesela, Avrupa Risk Sermayesi Derneği’nin İstanbul toplantısı sırasında, 29 Haziran 2013 günü soru kılığında bir yorum yapılmış, büyücek yatırım kuruluşlarından Wermuth Asset Management’in Başkanı Jochen Wermuth elini kaldırıp Bakan Mehmet Şimşek’e sormuştu, “Erdoğan ‘Faiz lobisi’ni siyasi bir taktik olarak mı söylüyor yoksa doktoru çağırmanın zamanı mıdır?”
Devamı 21. Yüzyıl’da…
“Şimdi Değilse Ne Zaman? Sen Değilsen Kim Bay Netanyahu?”
Şanlı Bahadır Koç
Muhtemeldir ki, tarihte hiç kimse barış süreci konusunda kötümser olduğu için para kaybetmemiştir. Müzakereler bu sefer de başarısızlıkla sona erdi. Bu çözülmesi gerçekten de kolay bir sorun değil. Taraflar arasında çok önemli çıkar, değer, öncelik, güç, algı, yorumlama ve söylem farklılıkları var. İkisi de aynı toprağı istiyor. Dünyaya farklı tarihsel perspektiflerden bakıyor ve diğer tarafın sıkıntı ve acılarını görmek istemiyorlar. Ama çözüm önemli ve imkansız değil ve belki de acil. “Buradan bir şey çıkar mı?” Başarı şansını arttırmak için hangi hazırlıklar yapılmalı? Bu konu da artık Kıbrıs gibi bitmek bilmeyen ve bıktıran ve “çözülmese de olur” anlaşmazlıklardan biri haline mi gelecek?
Devamı 21. Yüzyıl’da…
Lavrov’un Latin Amerika Ziyareti
Kubilayhan Erman
Ukrayna’da 2013 sonlarında başlayan kriz Rusya ve ABD-AB arasında gerilim kaynağı olmayı sürdürürken, Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un 28 Nisan-1 Mayıs arasındaki Küba, Nikaragua, Peru ve Şili’yi kapsayan Latin Amerika ziyareti uluslararası alanda dikkat çekmiş ve Rusya’nın yeni hamlesi olarak algılanmıştır. Lavrov’un Rusya ile ABD-AB gerginliğinin tırmandığı dönemde Latin Amerika’ya gitmesi, ziyaretle ilgili çoğu değerlendirmenin Soğuk Savaş’taki nüfuz alanları mücadelesi perspektifinden yapılmasına neden olmuştur.
Devamı 21. Yüzyıl’da…
Türk Tarihi Araştırmalarına Eleştiriler –I-
Kemal Üçüncü
Türk tarihi araştırmaları geldiği nokta itibarıyla, nitelikli bir ilmi işçilik kalitesine sahiptir. Arşiv belge ve kayıtları, eski kronikler, kitaplar düzenli ve kaliteli bir şekilde dilimize aktarılmaktadır/tercüme edilmektedir. Fakat nitelik olarak lisansüstü çalışmalara ve akademik yayınlara baktığımızda çalışmaların bir feylosofisi ve ona bağlı olarak ele alınan probleme özgü bir yöntemin olmadığını gözlemlemekteyiz. Bütün şeriyye sicilleri aynı planla; bütün dönemler aynı metotla ele alınmaktadır. Adeta “tezi olmayan tezler” yapılmaktadır. Yapılan çalışmalardan nereye varılmak istendiği muğlaktır.
Devamı 21. Yüzyıl’da…
Gözden Irak, Gönülden Irak Türkler
Tümen Somuncuoğlu
Bu yazıda Türkiye hududuna çok yakın fakat Türkiye gündemine oldukça uzak Irak Türklerinin özellikle 20. yy başından itibaren yaşadıkları süreç özetlenmektedir. Irak coğrafyası, Anadolu’dan önce vatan yaptığımız bir coğrafyadır. Türklerin günümüz Irak coğrafyasında ilk olarak gözükmeleri Emeviler dönemine, 676’li yıllara rastlamaktadır. Daha sonra bu süreç devam etmiş, Abbasiler döneminde asker olarak varlıklarını artıran Türkler, bölgede belirli bir nüfus ve güce ulaşmışlardır.
Devamı 21. Yüzyıl’da…
Çin’in Yegâne Kadın İmparatoru: Wu Zı-Tien
Konuralp ERCİLASUN
Çin tarihi, M.Ö. 3. yüzyıldan M.S. 20. yüzyıla kadar bir erkek imparatorlar tarihidir. Bu süre içerisinde Çin’in resmî tarihinde hanedan olarak kabul edilen başlıca otuz civarı sülale hüküm sürmüştür. Çin’in resmî tarihi Çin’i istila etmiş halkların kurduğu devletleri de kendi hanedanı sayar. Buna en bariz örnek 1260-1368 arası Çin’i yönetmiş olan Moğollardır. Aslında Çin’in bağımsızlığını kaybetmesi demek olan bu dönem, Çin resmî tarihinde Yüen hanedanı olarak kabul edilir. Bu şekildeki bir tarih anlayışı sonucu Çinli tarihçiler, Çin’in hiçbir zaman bağımsızlığını kaybetmediğini savunma lüksüne sahip olmuş olurlar.
Devamı 21. Yüzyıl’da…
İstihbaratta Profesyonelleşmenin Öncülerinden: Sir Francis Walsingham
Mehmet Tuzcu
İstihbaratçılık, muhtemel ve mevcut hasımlar hakkında bilgi toplamak olarak tanımlandığında, bu mesleğin tarihinin uygarlık olgusundan dahi eskilere uzandığı düşünülebilir. Fakat eski zamanlarda istihbaratçılık, genellikle diğer askerî ve diplomatik görevlere ek olarak icra edilmiştir. Günümüzde ise bu faaliyet, uzmanlaşma gerektiren özel bir iş alanı hâline gelmiştir.
Devamı 21. Yüzyıl’da…
Enerji ve Kıbrıs Sorunu ile Türkiye-AB İlişkilerinin Seyri
Erhan Ayaz
Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) ile olan ilişkilerinin 2007’den sonraki seyri büyük duraksama içindedir. Yavaşlamanın nedenlerinin başında kuşkusuz Türkiye’nin her geçen gün daha olumsuz bir seyir alan demokrasi seviyesi ile insan hakları sorunları gelmektedir. Yavaşlamanın dış siyasi boyutunda ise Avrupa’da 2008 ekonomik krizinin ardından yükselen yabancı düşmanlığı ile Sarkozy ve Merkel gibi vizyon eksikli liderlerin tercih ettikleri gündelik, pragmatik siyasetleridir.
Devamı 21. Yüzyıl’da…
Nijerya'daki Gelişmeler
Ali Bilgin Varlık
Nijerya'da Boko Haram terör örgütünün Nisan ve Mayıs aylarında 200 kız öğrenciyi kaçırmasıyla başlayan olaylar, kısa sürede uluslararası topluluğun da müdahil olduğu bir hal almıştır. Hassas dengeler üzerine kurulmuş olan ülkenin kırılgan yapısının, içsel dinamiklerin yarattığı istikrarsızlığa ilave olarak toprakları üzerinde cereyan eden uluslararası rekabete ne ölçüde dayanabileceği merak konusudur.
Devamı 21. Yüzyıl’da…
Dramatik Analiz: Boşnakların Sırp Cumhuriyetindeki Kalıcı Yok Oluşu
Çeviren: Rüştü Şenyüz
Dayton Anlaşması’ndan sonra Sırp Cumhuriyeti ismini alan Bosna Hersek bölgesinde Boşnak ulusal kitlesinin erime eğilimi, Bosna Hersek’teki son yerel seçimlerde son derece dramatik bir şekilde doğrulanmış oldu. Şüphesiz ki bu, Bosna Hersek’in bu entitesindeki kalıcı etnik temizlik ve soykırımı doğrulama uyarısını yapacak son alarmdır. Ondan sonra alarmın uyandıracağı kimse olmayacaktır.
Devamı 21. Yüzyıl’da…
Tarihte Bu Ay
Semerkand’ın Kurtuluş Mücadelesi 14 Haziran 1868
Rus İmparatorluğu Türkistan’ı işgal süresince önce Hive Hanlığı’na karşı sonrasında ise Hokand Hanlığı’na karşı Buhara Hanlığı’nı mümkün olduğunca tarafsız tutmaya çalışmıştır. Ancak bu stratejisinde başarılı olan Ruslar, Buhara ile sonsuza kadar dost kalamayacaklardır.
