Afganistan ve Pakistan’da Taliban’a Yönelik Operasyonlar Ne Anlama Geliyor?

Afganistan ve Pakistan’da merkezi hükümetlerin Taliban’la müzakerelerin tartışmalarının yoğunlaştığı bir dönemde her iki ülkede de Taliban’a yönelik askeri operasyonlara hız verildiği görülüyor. Afganistan’ın birçok vilayetinde son bir haftada Afgan güçleri tarafından yürütülen operasyonlarda 230 Taliban’ın öldürüldüğü bildirilirken; son bir haftada ABD insansız hava araçlarının (İHA) Pakistan’ın kuzeybatı bölgesine yaptığı 2 ayrı saldırıda toplam 10 Taliban üst düzey yetkilisi öldürüldü. Afganistan’ın İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamalarda, ülke genelinde son bir haftada yürütülen operasyonlarda 53 Taliban’ın yaralandığı ve 91 üyesinin de sağ ele geçirildiği aktarıldı. Taliban’dan yapılan yazılı açıklamada ise bu hafta yaptıkları operasyonlarda 97 askerin öldürüldüğü, 59’ünün yaralandığı ve 6’sının da rehin alındığı iddia edildi. 17 askeri aracın da imha edildiği açıklandı. Ancak Afganistan merkezi hükümetinin Taliban ile müzakere masasına oturmak için önemli girişimlerde bulunduğu bir dönemde Taliban’a yönelik askeri operasyonlar gerçekleştirilmesinin en önemli nedeni Taliban’ın homojen bir yapıya sahip olmamasından kaynaklanmaktadır. Karzai hükümeti, Taliban içerisinde müzakere taraftarı olan düşük rütbeli liderler ile görüşmeyi hedeflemekte iken şiddet yanlısı gruplara karşı askeri yöntemlerden vazgeçmemektedir. Pakistan’da ise Navaz Şerif hükümetinin Taliban ile görüşmelerin gayrı resmi olarak yürütüldüğünün Enformasyon Bakanı tarafından açıklandığı bir dönemde Taliban’ın şiddet yanlısı Hakkani grubuna yönelik ABD İHA’larının saldırılarının yoğunlaştığı görülüyor. Bu durumdan rahatsız olan İslamabad hükümetinin Beyaz Saray’a itirazlarını ilettiği ancak bunun Beyaz Saray’da karşılık bulmadığı görülüyor. Zira ABD istihbaratının yayınladığı raporlarda Pakistan’a aslında pek de güvenmediği ortaya çıkmıştı. Washington Post gazetesinin haberine göre ABD istihbarat birimlerinin 178 sayfalık 'Kara Bütçe' isimli özeti, ABD'nin Pakistan'ın nükleer silahları üzerindeki gözetiminin arttığını, kimyasal ve biyolojik silahlarla ilgili gizli endişelerinin çoğaldığını gösteriyor. Özet metinde ayrıca, CIA tarafından terörle mücadele için kullanılan kaynakların sadakati de değerlendiriliyor. ABD son 12 yıl içinde Pakistan'da 26 milyar dolar yardımda bulundu. Bu yardımların amacı, terörle mücadele konusunda işbirliği yapmak ve ülkenin istikrara kavuşmasını sağlamaktı. Usama bin Ladin öldürüldü, El Kaide'nin etkisi zayıfladı. Ancak ABD'nin Pakistan'da özellikle insansız hava araçlarıyla varlığı azalmadı. Afganistan ve Pakistan’da Taliban’a karşı gerçekleştirilen operasyonlarda Taliban’ın şiddet yanlısı kesiminin hedef alındığını söylemek mümkün. Ancak Afganistan’da Taliban’ın Hakkani ve Hikmetyar gruplarının eylemleri ile de ABD’nin öngördüğü müzakere planını geciktirme konusunda başarılı oldukla görülmektedir. Pakistan’da ise tek taraflı bir süreç işlemekte ABD, Afganistan’daki yeniden inşa sürecini olumsuz etkileyen grupları hedef alarak yok etmektedir. Ayrıca Afganistan’da Talibanla görüşmelere sıcak bakan ABD, Pakistan’ın Taliban ile bu tür bir diyalog geliştirmesine karşı çıkmaktadır. New York Times 10 Aralık 2011 tarihli haberinde Afganistan'daki isyanı sona erdirmek için (Afganistan Taliban'ı ile) barış görüşmeleri için çaba sarf eden Washington Pakistan'da bir anlaşma yapmak için sarf edilen çabaları desteklemesi muhtemel olmadığının altını çizerken; aynı konuda Reuters Pakistan Ordusu ve ekonomisi için milyarca doların kaynağı olan ABD'nin terörist bir grup olarak nitelendirdiği Tehrik-e-Taliban Pakistan ile yapılan barış görüşmelerine olumlu bakması mümkün olmadığını belirtmiştir.