İran'ın Arap siyasetini kim belirliyor?

İran siyasetinin önemli aktörlerinden Rafsancani’nin Mayıs 2014’te S. Arabistan’la sorunların çözümüne yönelik olumlu mesajı yeni bir tartışma yarattı. Rafsancani’nin üstü kapalı teklifine ilk yanıt S.Arabistan Dışişleri Bakanı Emir Suud Faysal’dan geldi. Faysal, İran dışişlerine müzakere çağrısında bulundu. Ancak bu konuda İran resmi makamlarına ulaştırılan herhangi bir talep olmadı. Çağrı karşılıksız kalmadı ve İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abdullahiyan, müzakereye hazır olduklarını ifade etti. Aslında bu adım S.Arabistan’ın İran’la ilişkilerin düzeltilmesi konusundaki ilk hamlesi değil. Daha önce de Emir Faysal’ın Ocak 2014’teki Pakistan ziyaretinde Pakistan'dan Suudi Arabistan ile İran'ın ilişkilerinin geliştirilmesi için yardım istediği iddiaları gündeme gelmişti. İki ülke arasındaki sorunların müzakereye açılması konusundaki adım S.Arabistan tarafından atıldı; Ruhani'nin akıl hocası ve rejimin ileri gelenlerinden Ayetullah Ali Ekber Rafsancani de Suudilerle diyalog kurma konusunda kamusal figür oldu. Ancak Rafsancani İran’ın yalnızca bir yüzünü temsil ediyor; Ruhani, Rafsancani ve Cevad Zarif gibi ılımlı isimlerin elinde zeytin dalını olsa da diğer tarafta İran’ın diğer yüzünü temsil eden, yalnızca gücün diliyle konuşan ve İran'ın bölgesel nüfuzunu genişletmeye adanmış Devrim Muhafızları'nın şahin komutanları görülüyor. Bununla birlikte Ruhani ve ekibi, İran’ın geliştirmekte olduğu nükleer program nedeniyle çıkmaza giren rejimin “taktiksel geri adımını” temsil ediyor. Dolayısıyla İran-S.Arabistan ilişkilerinin doğası gereği müttefik olması beklenmese de Ruhani, Rafsancani örneğinde olduğu gibi kuracağı ikili ilişkilerle Arabistan ile ilişkilerde yumuşama sağlayabilir. Bu durumun ise ekonomik yaptırımlar nedeniyle ciddi zarar gören İran ekonomisinin iyileştirilmesi için İran’ın elini rahatlatabilir.