Rusya Hazar Denizinde Dış Güçlere Karşı

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Hazar Denizinin Hukuksal Statüsünün 34. Çalışma toplantısında yaptığı açıklamada, Hazar bölgesine olmayan dış güçlerin Hazar denizinde askeri olarak var olmaları kabul edilemez olduğunu söyledi. Lavrov, Hazar denizinin sorunlarının denize kıyısı olan ve denizin hukuksal statüsü ve kaynakları üzerinde egemen haklara sahip beş kıyı devletin (Rusya, Kazakistan, Türkmenistan, Azerbaycan ve İran) var olan anlaşmalara çerçevesinde sözüm yollarının aranması konusunda kararlı olduğunun altını çizdi. Hazar Denizi statüsü Rusya’nın güney sınırlarının güvenliği açısından hayati öneme sahip olarak görülmektedir. Hazar denizi statüsünün çözümsüzlüğü dış güçlerin bölgeye yerleşmesi açısından önleyici bir rol oynamaktadır. Bu durum Batı eğilimli Azerbaycan ve bağımsızlık sonrası özelikle ABD ile askeri anlamda işbirliği yapan Kazakistan’ın Rusya etkisinden kopmasının engellenmesi açısından da Moskova için önemli rol oynamıştır. Hazar deniz statüsünün belirsiz olması Orta Asya’nın(Kazakistan, Türkmenistan ve bir anlamda Özbekistan’ın) petrol ve doğalgaz kaynaklarının Türkiye üzerinde Rusya’yı devre dışı bırakarak/ bay-pas ederek Avrupa’ya aktarılmasının önündeki en büyük engel olmuş, olmaya da devam etmektedir. Hazar denizi statüsünün çözümsüzlüğü Rusya’nın Hazar havzası ülkelerinin olduğu gibi, Orta Asya enerji boru hatlarının üzerindeki kontrolü ve bölge ülkelerinin Batı ile entegrasyonun engellenmesi açısından önemli görülmektedir.