Türkiye-İran İlişkileri, Çatışmalara Rağmen Derin Kırılmalar Yaşamıyor

Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, İran'ın Ankara Büyükelçisi Alireza Bikdeli ile buluştu. Görüşmede Türkiye ile İran‘ı birbirine bağlayan kara hudut kapılarının son durumu, ortak kullanım ile ilgili gelişmeler, açılması planlanan yeni kapılar, kaçakçılıkla mücadele alanında güçbirliğinin yanı sıra İpek Yolu Girişimi, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı gibi çok taraflı platformlarda ortaklık imkanları ele alındı. Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Türkiye ile İran arasındaki ticaret hacminin yakın zamanda 30 milyar dolar seviyesinde olacağını söyledi. Türkiye ile İran ilişkileri dış politikada farklılaşan ve çatışan Irak-Suriye ve Füze Radarı ve Patriotlar konularına rağmen derin kırılmalar yaşamıyor. İki ülke arasındaki ilişkiler mecburi birliktelik olarak tüm çatışma alanların rağmen devam ediyor. Ticari ilişkilerin temel eksenini ise Türkiye'nin İran'dan ihraç ettiği doğalgaz ve petrol oluşturuyor. Türkiye, son dönemlerde İran'a yönelik ekonomik yaptırımlar nedeniyle İran'dan temin ettiği doğalgaz ve petrol ihracını azaltmış olsa da bu alanlarda İran'a sadakatle bağlı olan Maliki Hükumetinin yönettiği Irak'a olan bağımlılığı artmıştır. İran ve Türkiye arasında ilişkilerin karşılıklı geliştirilmesine yönelik bir diğer önemli girişim ise Milli Eğitim eski Bakanı Dinçer döneminde İran ile imzalanan "Eğitim Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı" olmuştur. Anlaşma iki ülke arasındaki eğitim bağlarının güçlendirmeye matuf olsa da gerek geniş kapsamı gerekse okul dışı eğitim faaliyetleri kapsaması dikkat çekiyor. Anlaşma anaokulu seviyesine uzanan faaliyetler öngörülüyor. Bu çerçevede eğitim ve ticaret alanlarındaki işbirliği süreci çatışma alanlarında oluşabilecek derin kırılmaları önleyerek mecburi birlikteliğin devamlılığını sağlıyor. Türkiye-İran ilişkilerinin Osmanlı-Safevi ilişkilerinden devraldığı tarihi rekabet, bugün itibariyle bir yandan çıkar çatışmaları diğer yandan işbirliği ve ortaklık projeleriyle dengeli bir seyir izliyor. İki ülke arasında ekonomi ve enerji alanında gelişen ortaklık ve işbirliği, iki ülkenin de tarihi olarak aynı medeniyet içerisinde yer almaları, İran’da büyük bir Türk nüfusunun varlığı ve dolayısıyla toplumların birbirlerine karşı düşmanlık duygularının bulunmayışı iki ülke arasında dönemsel olarak gerilen ilişkileri dengeliyor.