Önemli Batı başkentlerinde gizlice dolaşan bilgiler, Rusya’nın, siyasi çözüm kapsamında Suriye’de kendine özgü federal sistemini uygulayabileceğine işaret ediyor. Suriye-Rusya-İran ittifakının Suriye savaşında kaydettiği ilerlemelerden, muhalefetin gerilemesinden ve terörist “İslam Devleti” örgütünün son bulma sürecinin başlamasından sonra Kremlin, sadece askeri çözümle yetinmenin zor olduğunu idrak etti. Suriye’deki durumu daha da zorlaştıran bir husus var o da savaşın büründüğü mezhepsel özelliktir. Bu savaş artık reform ve demokrasi talepleriyle sınırlı değil. Başta Paris olmak üzere Batı’daki önemli başkentlerde dolaşan fısıltıda, Moskova’nın Suriye’de kendi federal sistemini uygulayabileceğine ilişkin bir varsayımdan bahsediliyor. Bilindiği gibi ABD ve Fransa liderliğinde Batı, ülkenin kuzeyindeki Kürtlerden başlamak suretiyle Suriye’de federal sistem uygulamaya çalışıyordu. Ancak Türkiye, söz konusu federal sistemin, Kürtlerin Şam’dan ayrılması sonucunu doğurabileceğinden ve bu mikrobun Irak ve Türkiye’ye de bulaşmasından endişe ettiği için bu fikre şiddetle karşı çıktı. Rus federal sisteminin Suriye’de uygulanması varsayımını ihtimal dışında tutmak mümkün değil. Zira bu sistem, demokrasiye dayanan Batı modeli federalizm veya özerk yönetimden farklı mahiyette. Rus federalizmi, gerçek bir demokrasiye değil, Kremlin’e bağlı bir yönetim esasına dayanıyor. Savaştan sonra Suriye, federal eyaletlerden oluşan bir ülkeye dönüştü sanki. Bunun nedeni, silahlı grupların ve rejimin -Rusya ve İran’ın desteğiyle- bazı kent ve bölgeleri kontrol etmesidir. Savaşı askeri yöntemlerle sonuçlandırmaya başlayan Rusya, Suriye ile ilgili karar mercii haline geldi. Buna göre gelecekte savaş kabusunu uzaklaştıran, yenik düşenleri ve galip gelenleri iyi hissettiren bir federal yapı uygulanabilir. Bu eyaletler, Şam’daki merkezi hükümete bağlı olacak. Bu çözüm gelecekte Suriye’nin bütünlüğüne yönelik tehdit oluşturmayacak. Oysa Batı modeli özerklik veya federalizmin uygulanması, ayrılıkçı istemleri besleyebilir. Bu çözüm ayrıca Kürtlerin ayrılmaması konusunda Türkiye’yi rahatlatabilir. Türkiye belki de Moskova’nın Orta Doğu ittifakına katılmanın karşılığında böyle bir teminat almış olabilir. Nitekim Kremlin, Orta Doğu haritasının değiştirilmesine izin vermeyeceğini vurguladı. Bu kapsamda İran ve Hizbullah’ın desteğiyle Suriye hükümetinin bu çözüm önerisini reddedebileceği konusunda bir endişe var. Zira Suriye hükümeti, söz konusu “federal çözümün” ülkenin fiilen bölünmesi anlamına geldiğini düşünüyor. Öyle görünüyor ki bu ret, İran ile Rusya arasında son dönemde yaşanan anlaşmazlıkların kaynağıdır. Rusya, Suriye’ye askeri müdahale planını gizlice hazırlayıp hayata geçirerek dünyayı şaşırttığı gibi ilgili taraflarla istişare içerisinde bir siyasi çözüm hazırlayarak oyununu tekrarlıyor. Rusya bunu yaparken de Batı ülkelerinin yanı sıra Katar ve Suudi Arabistan gibi Arap ülkelerini siyasi çözümün dışında tutuyor.(Kaynak:Rai el Yevm,08 Ocak 2017,İngiltere)