300 Yıllık Sorun

Yazan  26 Şubat 2014

Okuyucularım arasında şüphesiz, memleket yanıyor sen üç yüz yıllık sorunlarla uğraşıyorsun diye düşünenler vardır. Böyle düşünen okurlarım kısmen haklılar, ama memleketteki bu yangın yeni değildir. 12 yıldır devam etmekte ve biz de bunu yüzlerce defa yazdık ve konuştuk, bu olaylar biz ve okuyuculara iyice bıkkınlık verdi. Etrafımızda ve dünyada Türkiye’yi yakından ilgilendiren veya Türkiye’nin örnek alacağı, ders çıkaracağı çok sayıda olaylar olmakta ve biz, iç gündemden zaman bulup da bunları konuşamamaktayız. Aslında bizim uzmanlık alanımız uluslararası ilişkiler, dolayısıyla daha çok dış politika ve uluslararası ilişkiler yazmamız gerekir, ama zaman zaman dayanamayıp iç politika yazıyoruz. Neyse bugünkü konumuz, her yıl birkaç kez uluslararası kamuoyunun gündemine gelen ama bizde pek konuşulmayan İspanya-İngiltere arasında üç yüz yıldan beri devam eden “Cebelitarık” sorunudur. 
İsmini bu bölgeyi fetheden Arap komutan Tarık Bin Ziyad’dan almıştır. Bölge 1462 yılında İspanyollara geçmiştir. 1704 yılında İngilizler bölgeyi işgal etmişler, ama İspanyollar, meşhur Utrechte Antlaşmasıyla 1713’te resmen kabul etmiştir. Söz konusu ülke beş kilometre uzunluğunda, bir buçuk kilometre genişliğinde ve 30 bin nüfuslu bir kasabadır. Bu kasabanın önemi Atlas Okyanusu ile Akdeniz’in kavuştuğu yerde bulunmasıdır. Haritaya bakacak olursanız, Akdeniz’in iki kapısı vardır. Birisi Türkiye’deki, boğazlarla kapalı deniz olan Karadeniz’e açılan kapıdır. Diğeri ise İspanya’daki Okyanus-Akdeniz kavşağındaki Cebelitarık Boğazı’dır. Bir başka kapı da bilindiği gibi Mısır’da 1869’da açılan ve Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayan Süveyş Kanalı’dır. Cebelitarık, Avrupa ve Afrika kıtalarının kesiştiği bir noktada bulunur. Cebelitarık, Batılı emperyalist, küresel güçler için askeri olarak çok önemli bir noktadır. Ülkenin içinde bağımsız bir kasabanın bulunması, İspanyollar için çok can sıkıcı bir durumdur, üstelik bu kasaba çok fazla hoşlanmadıkları İngilizlere bağlı olması da bir başka can sıkıntısı nedenidir.
İngiltere bu küçük ülkeyi İspanya ile ortak yönetmeye hazır olduklarını deklare etmekte ama el altından da halka bunu kabul etmeyin tavsiyesinde bulunmaktadır. 2002’de yapılan referandumda kasaba halkı İspanya egemenliğini reddetmiştir. İspanya da uygulamalarıyla, bu küçük ülkeye ve vatandaşlarına hayatı zorlaştırmaktadır, örneğin polis ve gümrük kontrolleri yaparak binlerce turisti ve kasabalıyı saatlerce bekletmektedir. Şimdi de vize koymak ve 50 Euro geçiş parası almakla tehdit etmektedir. İngiltere hukuk dışı diyerek karşı çıkmakta ama İspanya, İngiltere’nin Şengen (Schengen) antlaşmasına taraf olmadığından İngiltere’ye bağlı Cebelitarık vatandaşlarına ve Avrupa Birliği üyesi olmayan ülke vatandaşlarına ve Şengen üyesi olmayan Avrupa Birliği üyesi ülke vatandaşlarına vize uygulama hakkının olduğunu belirtmektedir. İngiltere askeri manevra yapma teşebbüsünde bulunarak İspanya’ya gözdağı vermek istemiştir. Her yıl en az birkaç kez iki ülke, Cebelitarık nedeniyle ciddi sorunlar yaşamaktadır. İki ülkenin kraliyet aileleri de birçok kez sorunun parçası olmuştur. En son geçen hafta iki ülke başbakanının İspanya’nın uygulamaları nedeniyle biriken araba kuyrukları ve İngiltere’nin savaş gemilerinin bölgede manevra yapmak istemesi bir kez daha iki ülkenin gerginlik yaratan demeçlerine neden olmuştur. 
İspanya’nın nihai amacı kendisine ait olan bu toprakların iade edilmesidir, iki ülke arasındaki ciddi gerginliğin bitmesi buna bağlıdır. Ancak İngiltere, 15 bin km uzaklıktaki, ahalisi olmayan boş Falkland adaları için Arjantin ile 1982’de savaşmıştır. İngiltere, stratejik bir noktada bulunan Doğu Akdeniz’deki Kıbrıs adasında bilindiği gibi Ağrotur ve Dikelya askeri üslerine sahip ve Yunanlıların birçok kez teşebbüsüne rağmen üsleri bırakmamıştır. Dünya’nın çeşitli bölgelerinde askeri üslere sahip olan İngiltere’nin bunları koruması kendi gücüyle mümkün değildir, ancak arkasında Amerika Birleşik Devletleri ve Anglo-Sakson grubu vardır. 

ÜYE GİRİŞİ

Şifremi unuttum
  1. SON MAKALELER
  2. ÇOK OKUNANLAR

Ergun Mengi   - 07-04-2024

Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı Başlangıcında, Osmanlı İmparatorluğunun Siyasi ve Askeri Anatomisi

2. Mahmut, Balkan isyanları, Rus baskısı ve Kavalalı Mehmet Ali Paşa’yla uğraşırken yeniçeriler, her fırsatta ayaklanmaktaydı. 15-18 Kasım 1808’de Babıali’yi basan yeniçerilerle mücadele eden Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa mahzendeki barutları ateşleyerek içeri giren 600 yeniçeriyle beraber kendini h...

Error: No articles to display