2010 IRAK GENEL SEÇİMİ DEĞERLENDİRMESİ


2010 IRAK GENEL SEÇİMİ DEĞERLENDİRMESİ

İşgal sonrası dönemde gerçekleştirilen ikinci genel seçim olma özelliğine sahip 7 Mart 2010 tarihindeki Irak genel seçimi uzun vadeli olmasa da kısa vadede Irak’ın geleceğini şekillendirecek bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.

Uzun müzakere süreçlerinin ardından kabul edilen Seçim Yasası neticesinde gerçekleştirilen genel seçimin resmi sonuçları henüz açıklanmamış olsa da kısmi sonuçlar elde edilmeye başlanmıştır.

Ortaya çıkan gayrı resmi sonuçlara göre mevcut başbabakan Nuri El- Maliki'nin liderliğini yaptığı milliyetçi-merkeziyetçi yapıdaki Kanun Devleti oluşumu seçim öncesi analizlerde olduğu gibi birinci sıradaki yerini muhafaza etmektedir. Buna göre Kanun Devleti oluşumu şu an itibariyle Bağdat, Babil, Kerbela, Necef, Muthanna ve en son olarak da Basra vilayetlerinde birinci sırada yer almaktadır.

İşgal sonrası ilk dönemlerde birbirlerine rakip olmalarına rağmen değişen dengeler neticesinde aynı ittifak içinde yer alan Irak İslam Yüksek Konseyi (IİYK) ve Mukteda el-Sadr grubu liderliğindeki Irak Ulusal İttifakı ve eski başbakan olmasının yanında Şii kimliği ile birlikte laik bir duruş sergileyen İyad Allavi liderliğinde Sünni ve Şii partilerden müteşekkil El-Irakiye oluşumu yine seçim öncesi analizlerde olduğu gibi Kanun Devleti oluşumunun ardından ön plana çıkan unsurlar olarak karşımıza çıkmaktadır.

Mezhep ve etnik bölünmüşlüğün gölgesinde seçimlere giren Irak toprakları üzerinde yukarıda adı geçen oluşumlar bir şekilde Irak'ın mezhep açısından bölünmüşlüğünü ifade ederken Irak'ın kuzeyindeki durum ise etnik açıdan bir bölünmüşlüğü ifade etmeye devam etmiştir. Nitekim ülkenin kuzeyindeki Bölgesel Kürt Yönetimini oluşturan Erbil, Süleymaniye ve Dohuk vilayetlerinde Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ittifakının seçimlerden zaferle ayrılması beklenmektedir.

Bunun yanında ilk dikkat çekici çıkışını 2009 yerel seçimlerinde gösteren Novşirvan Mustafa liderliğindeki Gorran (Değişim) Hareketi'nin aynı veya daha yüksek bir başarı oranını yakalayıp yakalayamayacağı Irak'ın kuzeyindeki yapının iç politik arenasında farklı rüzgarların esmesi anlamına gelebilecektir. Özellikle Gorran Hareketi'nin Süleymaniye vilayetinde elde edeceği başarı Irak'ın kuzeyinde senelerdir var olan KDP-KYB birlikteliği/dayanışması veya rekabeti/çatışması açısından önemli sonuçlar doğurabilecek bir etkiye sahip olabilecektir.

Bunun yanında KDP ve KYB unsurlarından bir heyetin başkent Bağdat'a olası hükümet koalisyonu görüşmeleri için ittifak arayışı için gönderilmiş olması Iraklı Kürtlerin seçim sonrası dönemde de yine etkin ve hatta 'kilit' rolde bulunma mücadeleleri olarak nitelendirilebilir. KDP ve KYB Irak toprakları üzerindeki Arap nüfusun içine düşmüş olduğu mezhep ayrışmasından sonuna kadar faydalanma gayreti içinde hareket etmektedir. Bu noktada Iraklı Kürt grupların merkeziyetçi-milliyetçi bir çizgide bulunan Nuri El-Maliki liderliğindeki Kanun Devleti oluşumu ile birlikte hareket edebilme ihtimali son derece zayıf iken kendileri gibi daha gevşek bir federal yapı öngören Irak İslam Yüksek Konseyi (IİYK) ve Mukteda El-Sadr grubu liderliğindeki Irak Ulusal İttifakı ile daha yakın bir çalışma ortamı içinde bulunması ihtimal dahilindedir.

Bunun yanında Nuri El-Maliki'nin yüksek bir oy oranı ile birinci gelmesi halinde seçmen tarafından ayrılıkların değil bütünleştirici unsurların egemen olmasının istendiği ve merkezi yapının güçlendirilmesinin arzulandığı gerçeği ortaya çıkacaktır. Bu durum da Maliki harici Şii grupların ve Kürtlerin daha temkinli hareket etmelerine neden olacaktır. Tüm bu yaşananların ve yaşanması muhtemel olayların taraflarca değerlendirilmesinde şüphesiz Irak'ı işgal altında bulunduran ABD'nin ve bölge ülkelerinin de Irak'a yönelik tutum ve politikaları çok büyük etkiye sahip olacaktır. Özellikle ABD'nin Irak'tan çekilme planının işlediği, askeri unsurlarının bir kısmını Irak'ın kuzeyine yerleştirmesi şeklindeki rivayetlerin konuşulduğu ve bölge ülkelerinin Irak üzerinden kendi nüfuz alanlarını yaratarak çıkar elde etmeye çalıştıkları bir ortamda gerçekleşen Irak genel seçimleri henüz açıklanmamış resmi sonuçları itibariyle Irak'ın yakın geleceğini belirleyici temel unsur olarak şimdilik bir muamma şeklinde karşımızda durmaktadır.

Son ekleyen 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Editörü

ÜYE GİRİŞİ

Şifremi unuttum
  1. SON MAKALELER
  2. ÇOK OKUNANLAR

Ergun Mengi   - 07-04-2024

Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı Başlangıcında, Osmanlı İmparatorluğunun Siyasi ve Askeri Anatomisi

  II.Mahmut, Vakay-ı Hayriye adıyla, Aksaray-Et Meydanı’ndaki yeniçeri kışlaları top ateşine tutularak 6.000'den fazla yeniçeri öldürülmüş ve isyana katılan yobaz takımı tutuklanmıştır. Askeri kuvveti çok zayıflayan Osmanlı’nın Donanması 1827’de Navarin’de sonra Sinop Limanında yakılınca Osmanlını...

Error: No articles to display