FED'in deflasyon riskinden dolayı endişe duyduğu açıklama sonrası dolar Avro karşısında değer kaybederken altın yeni bir rekor kırdı.

Avrupa'nın Sıkı Mali Politikası Piyasalar Açısından Büyük Risk Taşıyor

Uluslar arası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's İngiltere'de mayıs 2010 tarihinde yapılan seçim sonucu göreve gelen Muhafazakar-Liberal Demokrat koalisyonun uyguladığı tasarruf önlemlerinin ülkenin finansal gücünü ve hükümetin istikrar konusunda kararlılığını arttırdığını bildirerek İngiltere'nin AAA olan kredi notunun güvencede olduğunu açıkladı.[[1]] Hatırlanacağı üzere 2008-2009 yıllarında yaşanan küresel mali krizin İngiltere ekonomisini olumsuz yönde etkilemesiyle İngiliz hükümetinin almış olduğu tasarruf önlemlerinin başında hükümet kesintileri ve vergi artışı yer alıyordu.

Yaşanan küresel mali kriz nedeniyle Avro'yu kullanan birçok ülke krizden çıkış stratejisi olarak uzun vade de ekonomik canlanma ve toparlanmayı sağlamak amacıyla tasarruf önlemleri almıştı. Burada altı çizilmesi gereken nokta Avrupa'nın ABD'nin tersine uzun vadede istikrar politikası hedeflemesiydi. Bu strateji ise birçok ekonomist arasında tartışma konusu yaratmıştı. Bu uygulama konusunda ki olumsuz eleştiriler; Avro'yu kullanan ülkelerin uygulamış olduğu sıkı mali politikaların ve tasarrufların ekonomik büyümeyi yavaşlatacağı, yatırımcının kısa vadede beklentilerini karşılayamayacağı bunun sonucunda ise yatırımcının güveninin azalacağı ve piyasaların olumsuz etkileneceği yönündeydi. Tabi bunun aksine uzun vadede planlanan ekonomik toparlanma stratejisinin yatırımcı tarafından istikrar olarak algılanacağını düşünen ekonomistlerde yer alıyor. Nobel ödüllü ekonomist Joseph Stiglitz Avrupa'nın uygulamış olduğu bu sıkı mali politikanın piyasaları olumsuz yönde etkileyeceğini düşünenler arasında. Stiglitz yaptığı açıklamada Avrupa'nın sıkı mali politikalar uygulamasına devam etmesi durumunda büyümede bir yavaşlama kaydedeceğini, bu yavaşlama sonucunda ise insanların yaptıkları tahminlerin yerine gelmeyeceğini, sıkı mali politikanın piyasaların hayal kırıklığı yaşaması konusunda büyük bir risk taşıdığını belirtti. Stiglitz'in ABD ve Avrupa için beklentileri ise Avrupa'nın 'sınırlı büyüme', ABD'nin ise '2010 sonu ve 2012 başında daha yavaş bir büyüme' kaydedeceği yönünde.[2]

FED'den Gelen Açıklama Altın'ı Rekora Taşıdı

ABD Nüfus Bürosu'nun yaptığı açıklamaya göre 2008 yılında yüzde 13,2 olan yoksulluk oranı 2009 yılında yüzde 14,32'e yükseldi. Yani ABD'de her 7 kişiden biri yoksul. Bu rakam son 51 yılın en yüksek yoksulluk rakamı. ABD'de 4 kişilik bir ailenin geliri yılda 22 bin doları geçmediği taktirde yoksul sayıldığını da belirtmek gerekir. Yoksulluğun artmasının asıl nedeni olarak ise işsizlik olduğu belirtiliyor.[3] ABD'den gelen işsizlik maaşı başvuruları verisi ise moralleri bozmaya devam ediyor. ABD'de işsizlik maaşı başvuruları beklenenin aksine artarak 465 bine çıktı. Ekonomistlerin beklentisi ise 450 bin olması yönündeydi.

ABD Merkez Bankası FED 20-24 eylül haftası yaptığı açıklamayla piyasalar hareketlendi. FED deflasyon riskinden dolayı derin kaygı duyduğunu, enflasyonun fiyat istikrarıyla tutarlı seviyelerin altında olduğunu ve finansal gelişmeleri yakından takip etmeye devam edeceğini bildirdi. Ayrıca FED ekonomiyi desteklemek ve enflasyonda geri dönüşü sağlamak için her türlü ek önlemi almaya hazır olduğunu belirtti.[4] Ayrıca ABD Merkez Bankası FED 20 aydır değiştirmediği ve yüzde 0 ila 0,25 aralığında tuttuğu düşük faiz oranlarını beklenildiği gibi değiştirmedi. FED'den gelen bu açıklamanın ardından Avro'da yükselişler başladı ve Avro/dolar paritesi 1,33'e çıktı. Altında ise yeni bir rekor kırıldı ve altının onsu 1,292 doları geçerek, içeride çeyrek altın fiyatı 104 TL'ye yükseldi.

Fitch: Türkiye'nin Not Artırımının Önündeki Engel Siyasi Gerilim

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz katıldığı konferansta Türkiye'nin 2010 GSYİH'sının yılın ikinci çeyreğinde yüzde 10,3 ile kriz öncesi düzeyine geri döndüğünü ve Türkiye'nin 2010 yılında dünyanın en hızlı büyüyen ülkeleri arasında yer aldığını, bu performansın 2011 yılında da devam etmesini beklediklerini açıkladı. Ayrıca Yılmaz, Türkiye ihracatının büyük bir kısmının AB gibi krizden göreli olarak en fazla etkilenen ülkelere yapıldığını bu nedenle Türkiye'nin krizden dış ticaret kanalıyla etkilendiğini belirtti.[5]

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye'de yaşanan siyasi gerilime dikkat çekerek bu gerilimin ülkenin not artırımının önünde büyük bir engel olduğu açıklamasını yaptı. Fitch'in şu anda Türkiye için verdiği kredi notu BB+ ve durağan seviyesinde. Diğer kredi derecelendirme kuruluşlarından Moody's'in Türkiye için notu Ba2 ve durağan, Standart&Poors ise Türkiye'nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyesinin iki basamak altında BB seviyesinde tutuyor.[6]

Merkez Bankası'ndan ise 20-24 eylül haftası piyasaya sürpriz müdahale geldi ve Türk parası ve yabancı para zorunlu karşılık oranlarını arttırdı. Böylece TL cinsinden zorunlu karşılık oranı yüzde 5'ten yüzde 5,5'e, döviz cinsinden zorunlu karşılık oranı ise yüzde 10'dan yüzde 11'e yükseldi. Yapılan bu müdahale ile piyasanın likiditesi 1,5 milyar ABD doları ve 2,1 milyar TL azaltılmış oldu.[7]

[[1] ] 'İngiltere`nin kredi notu güvencede', http://bigpara.ekolay.net/M3/haber_detay.asp?id=724013

[2] 'Stiglitz: Avrupa`da sıkı politika riskli', http://bigpara.ekolay.net/M3/haber_detay.asp?id=723982

[3] 'Her 7 Amerikalı`dan 1`i yoksul', http://bigpara.ekolay.net/M3/haber_detay.asp?id=723844

[4] 'FED deflasyon riskinden korkuyor', http://bigpara.ekolay.net/M3/haber_detay.asp?id=724061

[5] 'Başkan `kriz bitti` dedi', http://bigpara.ekolay.net/M3/haber_detay.asp?id=723938

[6] 'Fitch uyardı: Siyasi gerilime dikkat!', http://bigpara.ekolay.net/M3/haber_detay.asp?id=724183

[7] 'MB`den piyasaya sürpriz müdahale', http://bigpara.ekolay.net/M3/haber_detay.asp?id=724119