TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER
ORTADOĞU-AFRİKA
Hamaney: Trump'ı mesajlaşmaya değer biri olarak görmüyorum… İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, ABD Başkanı Donald Trump’ın mesajlaşmaya ‘değmeyeceğini’ söyledi. İran devlet televizyonu tarafından yayımlanan konuşmasında Hamaney, “Trump’ı karşılıklı mesaj alışverişinde bulunmaya değer bir insan olarak görmüyorum. Ona verecek bir cevabım yok ve onu yanıtlamayacağım” dedi.
BM'den İdlib çağrısı: Tarafları, Türkiye ve Rusya arasında varılan ateşkes anlaşmasına uymaya davet ediyoruz… Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, Suriye'nin kuzeybatısında nisan ayından bu yana tırmanışa geçen yoğun çatışmalardan dolayı alarm halinde olduklarını belirterek, "BM, çatışan tüm tarafları, Türkiye ve Rusya arasında geçen eylül varılan ateşkes anlaşmasına tamamıyla uymaya davet ediyor" dedi.
Rusya: İdlib’deki radikal gruplar ateşkese rağmen yerleşimleri yoğun topçu ateşine tuttu… Rusya'nın Suriye'deki Tarafları Uzlaştırma Merkezi Başkanı Viktor Kupçişin, İdlib gerilimi azaltma bölgesinde faaliyet gösteren radikal oluşumların birkaç yerleşimi yoğun topçu ateşine tuttuğunu belirtti. Kupçişin, bugünkü basın toplantısında, “Suriye’de Rusya ve Türkiye’nin arabuluculuğunda, İdlib gerilimi azaltma bölgesinde, 12 Haziran saat 00.00’dan itibaren ateşkes sağlanmıştı. Ancak İdlib’de faaliyet gösteren Nusra müttefiki radikal oluşumlar ateşkesi reddederek yoğun topçu ateşine devam etti” dedi.
ABD Donanması, tanker saldırısının yaşandığı Umman Körfezi'ne destroyer gönderiyor… ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM), geçtiğimiz gün Panama ve Marshall Adaları bandıları iki ayrı petrol tankerine saldırı düzenlenmesinin ardından Umman Körfezi'ne USS Mason destroyerini gönderdiklerini açıkladı.
ABD Tanker Saldırılarından İran’ı sorumlu tuttu… ABD, Umman Körfezi'ndeki iki petrol tankerini hedef alan saldırılardan İran'ı sorumlu tuttu. ABD Dışişleri Bakanı Pompeo, eldeki veriler ve istihbarat doğrultusunda bu sonuca ulaştıklarını açıkladı.
İran: “Tanker saldırılarından sorumlu değiliz”… İran Umman Körfezi'ndeki iki petrol tankerini hedef alan saldırılardan sorumlu olduğu iddiasını reddetti. ABD saldırılar nedeniyle İran'ı sorumlu tutmuştu. İran Dışişleri bakanı Cevad Zarif Cuma sabahı Twitter'da yaptığı paylaşımda "ABD gerçekçi veya ikinci derecede bir kanıtın zerresi olmadan İran'a karşı bir suçlama yapmak için acele etti" ifadelerini kullandı ve ABD'nin uyguladığı yaptırımlara istinaden ABD'nin "İran'a karşı ekonomik terörizminin üstünü örtmeye çalıştığını" söyledi.
İngiliz kaynağa göre : “Tankerlerden biri torpido ile vuruldu.”… İngiliz denizcilik yayını Trade Winds, Perşembe günü vurulan tankerlerden birinin Norveçli Front Altair olduğunu ve Fujairah limanının karşısındaki bir torpil tarafından vurulduğunu bildirdi. Bu bilgi diğer kaynaklar tarafından onaylanmadı. İkinci gemi BAE Abu Dabi Emirliği'nden geldi. ABD Donanması, sıkıntılı gemilere yardım ediyor.
Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyondan Umman Körfezi'ndeki tanker saldırısına kınama… Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon, Umman Körfezi'nde Japonya'ya yük taşıyan iki petrol tankerine yapılan saldırıyı kınadı. Koalisyondan yapılan yazılı açıklamada, Umman Körfezi'nde petrol tankerlerine yapılan saldırının 'tehlikeli bir tırmanış' olduğu belirtilerek, saldırının kınandığı ifade edildi.
Rusya: Umman Körfezi olayından dolayı suçun İran’a atılmasına karşı uyarıyoruz… Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Umman Körfezi’nde yaşanan olayla ilgili acele yargılarda bulunmama ve suçu İran’a atmama çağrısında bulundu. Ryabkov, bugünkü basın toplantısında, “Acele yargılara karşı, suçu bir dizi malum ülke için istenmeyenlere atma çabalarına karşı uyarmak için bu fırsattan yararlanmak istiyorum” dedi.
Kongo'daki etnik çatışmalarda en az 50 ölü… Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki (KDC) etnik çatışmalarda en az 50 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi.
Cezayir'de eski Ticaret Bakanı tutuklandı… Cezayir'in eski Ticaret Bakanı Ammare bin Yunus, hakkında yürütülen yolsuzluk soruşturması kapsamında tutuklandı.
AVRUPA – AB
Muhafazakar Parti liderliği: Boris Johnson ilk turun açık ara galibi oldu… İngiltere’de Theresa May’in Brexit krizi nedeniyle istifasının ardından boşalan Muhafazakar Parti’nin liderlik koltuğu için yapılan ilk tur oylamada, eski Dışişleri Bakanı Boris Johnson 114 oyla ve açık farkla ilk sırada yer aldı.
Putin: Zelenskiy'in faaliyetlerini değerlendiremedim, çünkü henüz hiçbir faaliyeti yok… Ukrayna’nın yeni Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’in faaliyetini değerlendirmek için henüz erken olduğunu belirten Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin,Zelenskiy’in iç sorunlardan kaçmak için Rusofobinin arkasına saklanmamasını umduğunu kaydetti. Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) ve Asya'da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı (CICA) öncesinde Mir televizyonuna konuşan Putin, “St. Petersburg Uluslararası Ekonomi Forumu’nda (SPIEF), Zelenskiy’in faaliyetine yönelik hiçbir değerlendirmede bulunmadım, çünkü henüz hiçbir faaliyet yok. Henüz yeni işe başladı. Kendimden biliyorum, karşı karşıya olduğu sorunları anlamak için çok zamana ihtiyaç var” ifadelerini kullandı.
AB bütçe komiseri: Moskova, Ankara ve Washington eşit derecede AB’yi sevmiyor… Avrupa Birliği (AB) Bütçe ve İnsan Kaynaklarından Sorumlu Komiseri Günther Oettinger, Rusya, Türkiye ve ABD’nin eşit derecede Avrupa Birliği’ni (AB) sevmediğini ve Brüksel’i teğet geçerek üye ülkelerle ayrı ayrı iş yapmayı tercih ettiğini belirtti. Bugün düzenlediği basın toplantısında konuşan Oettinger, "Rusya, Türkiye ve ABD’ye farklı davranıyoruz ama onların ortak özelliği var, aralarından hiçbiri AB’yi sevmiyor ve birlik üyesi ülkelerle ayrı ayrı iş yapmayı tercih ediyor. Ticaret ve Avrupa pazarı konularında örgüt olarak Avrupa Birliği ile konuşmaları gerektiğini bet bir biçimde ortaya koymalıyız" dedi.
AB karşıtı partilerden Avrupa Parlamentosu'nda yeni cepheleşme… AB şüphecisi partiler, Avrupa Parlamentosu'nda Kimlik ve Demokrasi (ID) adında yeni bir grup oluşturdu. Le Pen'in partisi, Salvini'nin partisi ve AfD'nin başını çektiği ID, 73 sandalyeyle 5. büyük grup oldu. Ve diğer AB şüphecisi partilere kendisine katılarak cepheleşme çağrısı yaptı.
Almanya Dışişleri Bakanı Maas: Umman Körfezi'ndeki saldırılar endişe verici… Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Umman Körfezi'nde Panama bandıralı ve Marshall Adaları bandıralı iki tankere düzenlenen saldırıya ilişkin, "Umman Körfezi’ndeki saldırılar endişe verici" dedi.
ABD
Pentagon: 'Türkiye'yle İlişkilerimiz Sadece F-35'ten İbaret Değil'… ABD Savunma Bakanlığı sözcüsü Yarbay Mike Andrews, Türkiye’yle Amerika arasındaki ilişkilerin sadece F-35 meselesine indirgenemeyeceğini belirterek, ABD’nin “stratejik ortağı” Türkiye’yle ilişkisine çok değer verdiğini vurguladı.
ABD Başkanı: Rakiplerim hakkında yabancı hükümetlerden istihbarat alabilirim… Yabancı hükümetlerden 2020 başkanlık seçimindeki rakiplerine zarar verecek enformasyon kabul edebileceğini, böyle bir enformasyon alması halinde FBI'a ifşa etmeyebileceğini söyleyen Trump, bunun ABD siyasetine ve seçimlerine müdahale anlamına gelmediğini de savundu.
ABD Coğrafi İsimler Kurulu, Ukrayna’nın başkentinin ismini değiştirdi… ABD Coğrafi İsimler Kurulu, Ukrayna’nın başkenti Kiev’in adının uluslararası veri tabanında kullanılan resmi adının ‘Kyiv’ olarak değiştirilmesi kararı aldı. Ukrayna’nın Washington Büyükelçiliği uluslararası kuruluşların isimler konusunda Kurul’un veri tabanı üzerinden hareket ettiğine dikkat çekti.
Trump yeni 'oyuncağını' gururla gösterdi: İşte yeni Air Force One… 1962’den beri aynı şekilde üretilen ABD başkanlık uçaklarının ikonik görünümünün değiştirilmesi için verdiği talimatın üzerinden bir yıldan az bir zaman geçmişken, ABD Başkanı Donald Trump, Air Force One’ın yeni dizaynını gururla paylaştı.
Bloomberg: Türkiye, YPG güçlerinin elindeki ağır silahları toplaması için ABD'ye baskı yapıyor… ABD merkezli haber kuruluşu Bloomberg, Türkiye'nin ABD'ye Suriye'deki YPG güçlerinin elindeki ağır silahları toplaması konusunda baskı yaptığını öne sürdü. Bloomberg, haberini ismini vermek istemeyen bir üst düzey Türk güvenlik yetkilisine dayandırdı.
ABD’nin bugünkü S-400 tehdidi Hindistan'a: Seçim yapmalısınız… ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Güney ve Orta Asya’dan sorumlu Bakan Yardımcısı Alice Wells, Hindistan’ın partnerlik konusunda stratejik seçim yapması gerektiğini belirtti.
ABD'li 600 şirketten Trump'a Çin mektubu: Ek gümrük vergilerinin olumsuz ve uzun vadeli etkileri olacak… Aralarında Walmart, Costco, Target gibi perakende devlerinin de olduğu 600'den fazla Amerikan şirketi, ABD Başkanı Trump'a, Çin'e ek gümrük vergisi uygulanmaması çağrısı içeren mektup gönderdi.
Trump'tan 'ne İran ne de ABD anlaşma için hazır' mesajı… ABD Başkanı Trump, "Şahsen, (ABD ile İran arasında) bir anlaşma yapmayı düşünmek için dahi erken olduğunu hissediyorum. Ne onlar ne de biz buna hazırız" açıklamasında bulundu.
Twitter 'İran hükümeti bağlantılı' yaklaşık 4 bin 800 hesabı sildi… Dünyanın en büyük sosyal medya platformlarından birisi olan Twitter, İran kaynaklı ve İran hükümetinin ‘doğrudan desteklediği’ düşünülen, yaklaşık 4 bin 800 Twitter hesabının platformdan silindiğini duyurdu.
RUSYA
Kremlin: Polonya’daki ek ABD güçlerinin güvenliğimizi tehdit etmemesi için çalışacağız… Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rus askerlerin Polonya’ya ek ABD güçlerinin yerleştirilmesi planıyla ilgili bilgiyi analiz ettiğini ve Rusya’nın güvenliğini sağlamak için tedbirler aldığını belirtti. Peskov, "Rus askerlerin tüm bu haberleri büyük bir dikkatle takip ettiği, tüm bu bilgileri analiz ettiği ve bu tür adımların hiçbir şekilde Rusya’nın güvenliğini tehdit etmemesi için çalıştığından kimsenin şüphesi olmamalı" dedi.
Rusya ABD'yi uyardı: Polonya, karşı saldırımızın hedefi haline gelir… Rus parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi'nin uluslararası ilişkiler komitesinin başkan yardımcısı olan Vladimir Cabarov, ABD'nin casus insansız hava araçlarını ve askeri güçlerini Polonya'ya yerleştirmesi hâlinde, bu ülkenin, Rusya'nın karşı saldırısının hedefi olabileceği uyarısında bulundu. ABD'nin Polonya'ya casus insansız hava araçları mevzilendirme ve bu ülkedeki askeri varlığını genişletme planlarının kendilerini rahatsız ettiğini belirten Cabarov, bu planlar gerçekleştirilirse, bir anlaşmazlık ya da kriz çıkması hâlinde Polonya'nın, Rusya'nın karşı saldırısının hedefi olabileceğini söyledi.
Rusya’dan AKPM’ye ültimatom… Rus parlamentosunun alt kanadı Duma’nın Başkanı Vyaçeslav Volodin, Rus heyetinin Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’ndeki (AKPM) tüm haklarının, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri seçiminin yapılacağı 26 Haziran’a kadar iade edilmesi konusunda ısrarcı olduklarını söyledi.
Putin, Hindistan Başbakanı Modi ile görüştü… Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Liderler Zirvesi’ne katılmak üzere Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te bulunan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi heyetler arası görüşme gerçekleştirdi.
Putin mesajının devamında Modi’ye ithafen, “Sayın Başbakan, geçtiğimiz yıllar içerisinde ülkelerarası ilişkilerimizi yükseltecek muazzam anlaşmalar yaptık. Bu ilişkiler sizin kişisel çabanızda ve Rusya- Hindistan ilişkilerini geliştirmeye olan ilginizle istikrarlı bir şekilde arttı” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın: İdlib'te yaşananlar bizim için endişe kaynağı… Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın, Suriye'de yaşanan gelişmelerle ilgili yaptığı açıklamada "İdlib'te yaşananlar bizim için endişe kaynağı" ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'ın açıklamasından öne çıkan başlıklar şu şekilde: - Sayın Cumhurbaşkanımız Başkanlık sisteminin vatandaşlarımıza daha iyi hizmet vermesiyle ilgili önemli konuların altını çizdiği, bakanlıklarımızın attığı adımların adımlarına işaret ettiler. Özellikle kur, faiz, enflasyon üçgeninde oluşturulmaya çalıştırılan baskılara karşı hem kurumlarımızın hem de özel sektörün birlikte hareket ettiğinin altını çizdiler. - ABD ile S-400 ve F-35 konusu gündeme geldi. Terörle mücadele ve ülkemizin iç ve dış güvenliği konusundaki koordinasyon etraflı bir şekilde ele alındı. Sadece Türkiye Cumhuriyeti topraklarında değil Irak ve Suriye'deki mücadelemiz örgütlü ve kararlı bir şekilde mücadeleye devam ediliyor. Seçimi de gözönüne alarak terör örgütünün eylemleriyle ilgili birimlerimiz teyakkuz halinde. - Sayın Cumhurbaşkanımız Suriye'den kaynaklanan güvenlik sorunlarına işaret ettiler. Rejimin kasıtlı olarak Türkiye'yi tahrik etmek, bölgede alan kazanmak amacıyla saldırılara son verilmesi açısından ilgili birimlerimize ve Rusya'ya bilgi verilmiştir. Bundan sonra da gerekli adımlar atılmaya devam edilecektir.
Yeni askerlikte revizyon sinyali… TBMM Genel Kurulu´nda görüşmeleri devam eden yeni askerlik sistemine ilişkin kanun teklifinin bazı maddelerinde değişiklik yapılacağı belirtildi. Teklifin yasalaşmasıyla birlikte 100 binin üzerinde asker terhis olacak. Bu durumun güvenlik zafiyetine yol açabileceği endişeleri dikkate alındı ve bu doğrultuda maddenin de revize edileceği belirtildi. Buna göre 6 ayını dolduran askerlerin bir anda terhisi yerine, ilk etapta 11 ve 12'nci ayını dolduranların terhis edilerek kademeli şekilde terhisleri öngörülüyor. Terhislerin, 6 ya da 9 aya yayılarak yapılması öngörüldü.
