Bu görünümün ortaya çıkmasıyla Yunan mali piyasası çok ciddi bir sıkıntı içerisine girdi. Kriz öncesinde yani 2008 ortalarında 40-50 baz puanda bulunan CDS priminin 440 baz puana kadar çıkmasıyla Yunanistan'ın 300 milyar Euro'yu bulan borçlarını geri ödeyememe riski ortaya çıktı. %60'la sınırlı olan borçların milli gelire oranı %100'ü geçi. Bu sıkıntının belirginleşmesiyle birlikte Avrupa Birliği'nin resmi para birimi olan Euro diğer para birimleri karşısında değer kaybetmeye başladı. Uluslararası piyasalardaki beklenti, Avrupa'nın Yunanistan'ı ezdirmeyeceği (!) ve bu mali sıkıntıda kurtaracağı yönündeydi ancak bu kurtarma operasyonu Fransa ve Almanya tarafından yalanlanınca CDS prim artışı Yunanistan'ı dünyada ilk on sıra içine soktu. Bununla birlikte uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları, Yunanistan'ın kredi notunu peş peşe düşürmeye başladı. Alman Ekonomi Bakanı Bruederle, "Kurtarmanın doğru bir yol olduğunu sanmıyorum. Çünkü Alman ve Fransız mükellefleri vergilerini Yunanistan için ödeyemezler." demesine rağmen kapalı kapılar ardında Yunanistan'ın, IMF'ye el açmaktan kurtarılması için Avrupa Merkez Bankasının hazırlık yaptığı haberleri geliyor. Birileri Alman Ekonomi Bakanı'nın kulağını çekti demek ki… Bu haberlerin üzerine geçtiğimiz Cuma günü, Yunanistan IMF ile görüştü ancak ne hikmetse (!) 300 milyar Euro kamu borcu bulunan Yunanistan'ın mali destek kaygısı içinde olmadığı IMF tarafından açıklandı. Bu açıklamadan da net olarak anlaşılacağı üzere AB'nin ağa babaları şımarık çocuklarını üzmeden bu işi halledecekler. Ancak bu hiçte kolay olmayacakmış gibi görünüyor.
AB içindeki sorun sadece Yunanistan'dan kaynaklanmıyor. AB'nin ekonomik kriterlerinden bir tanesi borcun milli gelire olan oranının %60 la sınırlı olması. 2009 sonu itibariyle İtalya, Fransa ve Almanya gibi ekonomisi büyük ülkeler de dahil olmak üzere pek çok AB üyesi ülkenin borçluluk oranının kritik sınırın üzerinde kalması bekleniyor. AB'nin 27 üyesinin üçte biri bu sınırı aşmış durumda. Önümüzdeki birkaç yıl içinde de bu sınırın altına gelinmesi pek mümkün görünmüyor. Bütçe açıkları yükselen bu ülkeler nasıl olacakta ekonomik kriz içerisinde tasarruflarını arttırıp, bu artışı kontrol altına alabilecekler? Özellikle bu dönemlerde maliye ve para politikalarında çok dikkatli adımların atılması gerekiyor. Ancak para politikası konusunda yapılacak çok fazla bir şey olmadığı için sorun maliye politikalarıyla çözümlenme yoluyla halledilmeye çalışılıyor. Bu da hükümetlerin, memur ve emekli maaşlarında indirime gidilmesi gibi tasvip edilmeyen yollara sapmalarına neden oluyor.
Çok zorlu bir döneme girdiğimiz aşikar. Euro dolar karşısında değer kaybetmeye başladı. Dolar-Euro paritesine baktığımızda Ocak ayının ortalarında 1.45 seviyesini görüyorduk. Şimdi bu rakam 1.39 seviyesinin de altına geldi. Yılbaşından beri borsalar dünya çapında %3 ila 5 arasında değer kaybetti. Çin tarafında ekonomik büyümenin sınırlanması için alınan önlemler, Yunanistan'ın sıkıntıları ve ABD Başkanı Obama'nın açıklamaları piyasalardaki stresi oldukça arttırmış görünüyor.
__________________________________________
[*] 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Dünya Ekonomisi Araştırmaları Bilimsel Danışmanı
