Bugün Güney Kafkasya’da öne çıkan temel meselelerin arasında Azerbaycan ve Ermenistan arasında nihai barış anlaşmasının imzalanması için devam eden süreç ve Zengezur Koridoru’nun[1] geleceği yer almaktadır. Azerbaycan’ın 27 Eylül-10 Kasım 2020 tarihleri arasında Ermenistan karşısında kazandığı zafer sonrası 10 Kasım 2020’de Azerbaycan-Ermenistan-Rusya Federasyonu arasında ateşkes mutabakatı imzalanmıştır. Bu mutabakatın Rusya ve Ermenistan tarafından uygulanmayan 4. ve 9. maddeleri günümüzdeki sorunların temel kaynağı olmuştur. 4. maddede Rus Barış Gücü’nün Karabağ’da geçici konuşlandığı bölgeden Ermenistan ordusunun geri çekileceği belirtilmiş lakin bu uygulanmamıştır. 9. maddede ise Azerbaycan’ın batı toprakları ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni birleştirecek bir ulaşım yolunun yapılacağı belirtilmişse de Ermenistan bu koridorun yapımı için adım atmamış ve zaman zaman bu koridora karşı çıkmıştır.[2]
[1] 10 Kasım 2020 tarihli ateşkes mutabakatında Azerbaycan’ın batı toprakları ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni birleştirecek ulaşım ağlarının yapımı belirtilse de “Zengezur Koridoru” ifadesi yer almamaktadır. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Azerbaycan’ın batı toprakları ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni birleştirecek ulaşım yolunu bölgenin tarihi ismi ile yani “Zengezur Koridoru” olarak ifade etmiş ve Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti arasında imzalanan 15 Haziran 2021 tarihli Şuşa Beyannamesi’nde “Zengezur Koridoru” ifadesi yerini almıştır. Çalışmanın kalan hissesinde de bölgedeki ulaşım yolundan Zengezur Koridoru olarak bahsedilecektir. Şuşa Beyannamesi hakkında detaylı bilgi için bkz: “Türkiye ve Azerbaycan arasında Şuşa Beyannamesi imzalandı! İşte beyannamenin tam metni”. Haber Global, 24.03.2022, https://haberglobal.com.tr/dunya/turkiye-ve-azerbaycan-arasinda-susa-beyannamesi-imzalandi-iste-beyannamenin-tam-metni-115805 erişim tarihi: 25.11.2023
[2] 10 Kasım 2020 tarihinde Azerbaycan-Ermenistan-Rusya Federasyonu arasında imzalanan ateşkes mutabakatının tam metni için bkz: “Azerbaycan’ın Karabağ zaferi: İşte anlaşmanın maddeleri”. TRT Haber, 10.11.2020, https://www.trthaber.com/haber/dunya/azerbaycanin-karabag-zaferi-iste-anlasmanin-maddeleri-529782.html erişim tarihi: 20.11.2023
RAPORU İNDİRMEK VE DEVAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ
Hazırlayan: Vusal Hasanzadeh
