TÜRKİYE'NİN SAVUNMA-GÜVENLİK-DIŞ POLİTİKASINI İLGİLENDİREN GELİŞMELER
ORTADOĞU-AFRİKA
BAE askeri uydusunu taşıyan roket, fırlatıldıktan iki dakika sonra kayboldu… Ticari uzay şirketi Arianespace, Fransız Guyanası'ndan dün gece fırlatılan ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne ait askeri uyduyu taşıyan Vega roketinin, ateşlendikten iki dakika sonra kaybolduğunu açıkladı. Roketin Atlas Okyanusu'na düştüğü tahmin ediliyor. BBC'nin haberine göre, şirket yetkilileri şimdiye kadar 15 roket fırlattıklarını ve ilk kez başarısız olduklarını söyledi. Arianespace Başkan Yardımcısı Luce Fabreguettes, ikinci ateşleme sırasında "büyük bir anormallik" meydana geldiğini belirterek "Uydunun kaybından dolayı müşterilerimizden özür diliyoruz. İlk uçuş verilerini analiz ettikten sonra daha fazla bilgi sahibi olacağız" dedi.
İran Devrim Muhafızları'ndan ABD ve İngiltere'ye uyarı: Pişman olacaklar… İran Devrim Muhafızları, alıkonulan petrol tankerleri üzerinden ABD ve İngiltere’ye meydan okudu, bundan ‘pişman olacaklarını’ söyledi. Tasnim haber ajansının aktardığına göre İran Devrim Muhafızları Komutanı Yardımcısı Ali Fadavi, “Şu anda onlar tarafından beceri değil fakat biraz ahmaklık gerektiren bir eylem yürütüldü. Amerikan hükümeti ve ayrıca İngiltere eğer en ufak hesabı yapabilselerdi bu eylemi gerçekleştirmezlerdi” dedi. “Biz bu tankeri kiraladık ve yükü taşıdık. Onların eylemi oldukça aptalcaydı ve kesinlikle bundan pişman olacaklar” diyen Fadavi, İran’ın karşı hamlesinin yakında duyurulacağını söyledi.
Netanyahu'dan Sisi'ye: Görüşmelerde sadece liderliğinden değil aynı zamanda zekasından da muhteşem bir intiba edindim… İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi’den övgüyle söz ederek, "Kendisinden, liderliğinden ve zekasından muhteşem bir intiba edindim" dedi. Mısır’ın Tel Aviv Büyükelçisi Halid Azmi’nin konutunda Mısır ulusal günü münasebetiyle düzenlediği resepsiyona katılan İsrail Başbakanı Netanyahu, "Devletlerimiz birçok devletle beraber aşırıcılığa, şiddete ve teröre karşı mücadele ediyor. Bu aşırıcılık ve terör dalgası karşısında durduğundan dolayı, dostum ve meslektaşım Cumhurbaşkanı Sisi'yi takdir ediyorum" dedi.
Gönüllü geri dönüş kampanyası: Lübnan'daki 820 Suriyeli sığınmacı daha ülkelerine döndü… Lübnan'ın farklı bölgelerinde ikamet eden Suriyeli sığınmacılardan 820 kişilik bir grup daha ülkelerine döndü. Lübnan Emniyet Müdürlüğünden yapılan yazılı açıklamada, ülkelerindeki çatışmalardan kaçarak Lübnan'a sığınan Suriyelilerin gruplar halinde gönüllü olarak vatanlarına dönmeye devam ettiği belirtildi. Ülkenin farklı bölgelerinde ikamet eden 820 Suriyeli sığınmacının güvenli bölgelere döndüğü kaydedilen açıklamada, söz konusu sığınmacıları taşıyan otobüslere sınırdan geçinceye kadar Lübnan güvenlik güçlerinin de eşlik ettiği aktarıldı. Açıklamada ayrıca, Suriyeli sığınmacıların Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği ve Suriye hükümeti ile koordinasyonlu şekilde ülkelerine döndüğü ifade edildi.
İran Dışişleri Bakanı Zarif’ten Körfez'in iki önemli ülkesine çağrı… İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan’a ABD ve İsrail tarafından oluşturulduğu iddia edilen, İran’ın ‘B timi’ adını verdiği gruptan ayrılma çağrısında bulundu. Lübnan merkezli El Maydin kanalına konuşan İran Dışişleri Bakanı Zarif, bölge ülkelerine çağrıda bulunarak, İran’ın ABD ile İran arasında savaş isteyen grup şeklinde tanımladığı B timinden ayrılmalarını istedi. Zarif, ”Umut ediyorum komşularımız yeni timlerin peşinden gitmek yerine kendi içlerine dönerler” dedi. Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve BAE Prensi Muhammed bin Zayid’in B timine bağlandıklarını söyleyen Zarif, “Elbette bu timden ayrılabilirler ve biz onların ayrılmalarını istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Kamışlı'da kilise önünde bomba yüklü araçla saldırı: 5 ölü, 23 yaralı… Suriye'nin kuzeyindeki Kamışlı kentinde bir kilisenin önünde bomba yüklü araçla saldırı düzenlendi. Saldırı sonucu 5 kişi hayatını kaybederken 23 kişi ise yaralandı. Bölgedeki kaynaklardan edinilen bilgilere göre, dün akşam saatlerinde Suriye'nin Haseke vilayetine bağlı Kamışlı kentinde, Suriye yönetiminin kontrolündeki Wista mahallesinde bulunan Ezra Kilisesi yakınında bomba yüklü bir araçla saldırı düzenlendi. Patlama sonucu ilk belirlemelere göre 5 kişi hayatını kaybederken, 23 kişi ise yaralandı. Yaralılar Kamışlı ve Haseke'deki hastanelere kaldırılırken, yaralıların durumunun ağır olduğu öğrenildi.
Sudan'da darbe yönetimine darbe girişimi… Sudan Askeri Geçiş Konseyi, ülkede yeni darbe girişiminin önüne geçildiğini duyurdu. Sudan'da geçen aylarda Devlet Başkanı Ömer el-Beşir'i darbeyle deviren Askeri Geçiş Konseyi'ne bağlı güvenlik ve savunma komitesi, yeni bir darbe girişiminin engellendiğini duyurdu.
AVRUPA – AB
İtalyan aşırı sağcı lider Salvini'ye mermili zarf gönderildi… İtalya'da aşırı sağ görüşlü Lig partisinin lideri, Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Matteo Salvini'ye içinde mermi olan zarf postalandığı bildirildi. İtalya resmi haber ajansı Ansa'nın jandarma kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Floransa kenti yakınlarındaki Sesto Fiorentino ilçe postanesinde, alıcısı Matteo Salvini olarak gözüken mermili zarfın bulunduğu belirtildi.
İngiltere, Küresel Basın Özgürlüğü Konferansı'na katılacak olan Rusya Dışişleri Bakanlığı yetkilisine vize vermedi … Londra yönetiminin, Küresel Basın Özgürlüğü Konferansı'na akredite olan Rusya Dışişleri Bakanlığı temsilcisine vize vermediği belirtildi.
Girit şokta: Konferans için gelen ABD'li bilim kadını koşudayken öldürüldü… Yunanistan'ın Girit Adası, bilimsel konferansa katılan Suzanne Eaton'ın koşuya çıkmasından bir hafta sonra boğularak öldürülmüş halde eski bir sığınakta bulunmasının şokunu yaşıyor. Polis ödüllü moleküler biyologun cinayete kurban gittiğini açıkladı.
İngiliz gemileri için tehdit seviyesi yükseltildi… İngiltere, İran'ın Hürmüz Boğazı'nda bir İngiliz petrol tankerini durdurmaya çalışmasının ardından İngiliz gemilerine yönelik tehdit seviyesini yükseltti. İngiliz basınına göre, Ulaştırma Bakanlığı Hürmüz Boğazı'nda seyreden petrol tankerleri ve diğer gemilere yönelik tehdit seviyesini, durumun "kritik" olduğunu gösteren 3'e çıkardı. Uyarı kapsamında İngiliz gemilerinden İran karasularına girmemesi istenirken, "saldırgan" İran botlarına karşı dikkatli olunması gerektiği belirtildi.
‘AB, Türkiye’nin Kıbrıs açıklarındaki eylemleri için ‘karşı tedbirler’ hazırladı’… AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Mogherini'nin Sözcüsü Maja Kocijancic, Avrupa Birliği’nin Türkiye’nin Kıbrıs açıklarındaki jeolojik keşif eylemleri için ‘karşı tedbirler’ hazırladığını belirtti. Kocijancic, bugün basın brifinginde, “AB, Türkiye'nin yasadışı faaliyetlerine sürekli cevap veriyor. Kıbrıs’ın egemenliği ve toprak bütünlüğüne yönelik ihlalleri sürdüren ve ağırlaştıran Türkiye'nin eylemlerini kabul edilemez buluyoruz. AB Konseyi’nin Haziran ayındaki yetkisi doğrultusunda, AB Komisyonu ve Dış İlişkiler Servisi olarak Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de yasa dışı sondaj faaliyetlerine karşı tedbirler içeren seçenekleri geliştirip hazırlayarak AB Konseyi’ne sunduğumuzu teyit edebilirim. Bu tedbirlerle ilgili kararı Konsey alacak” dedi.
Avrupa Komisyonu'nda 'Türkiye'ye yaptırım' tartışması… Avrupa Komisyonu, Kıbrıs açıklarında doğalgaz arama ve sondajlama faaliyetinin devam etmesi halinde Türkiye’ye yapılan ekonomik yardımları kesmeyi tartışıyor. Avrupa Birliği (AB), Kıbrıs açıklarında sondajlama faaliyetlerine devam etmesi halinde Türkiye ile üst düzey iletişiminin büyük bir kısmını askıya alabilir ve sağladığı fonların akışını kesebilir. Bu iki öneri, bugün Avrupa Birliği üyesi ülkelerin temsilcilerinin Brüksel’de düzenledikleri toplantıda öne sürülen ve önümüzdeki Pazartesi günü üye devletlerin dışişleri bakanları tarafından uygulamaya konması hedeflenen tekliflerden birkaçı. Tartışılan fikirlerin uygulamaya koyulması halinde, önümüzdeki yıl Avrupa Yatırım Bankası tarafından Türkiye’ye yapılacak yardımlarda 146 milyon euro kısıtlamaya gidilebilir.
İngiltere'nin yepyeni uçak gemisi sızıntı yüzünden üsse geri dönmek zorunda kaldı… Defense News’un aktardığına göre, gemideki bölümlerden birine su dolunca, geçen ay çıktığı beş haftalık deneme seferi erken tamamlandı. İngiltere Savunma Bakanlığı sözcüsü, geminin 'iç sisteminde küçük bir sorun' meydana geldiğini açıkladı.
BM, Körfez çağrısını yineleyerek 'felaket' uyarısı yaptı… BM Genel Sekreter sözcülerinden Farhan Haq, günlük basın brifinginde, İran'a ait gemilerin Hürmüz Boğazı'nda İngiliz petrol tankerini durdurma girişimi iddialarını değerlendirdi. Genel Sekreter Antonio Guterres'in Körfez'deki tüm taraflara defalarca gerilimi artıracak her türlü adımdan kaçınılması ve en yüksek seviyede itidal gösterilmesi çağrısı yaptığını hatırlatan Haq, ''Bölgede olası bir çatışma felaketle sonuçlanır, umarız tüm ülkeler bunu önleyecek adımlar atar.'' dedi.
ABD
ABD ve Suudi Arabistan ilişkileri 'gözden geçirilsin' tasarısı senatoda: 'Bu tasarı, Suudi yönetimine açık bir mesajdır'… ABD Senatosu Dışilişkiler Komitesi Başkanı Senatör Jim Risch, ABD ve Suudi Arabistan arasındaki ilişkilerin ‘kapsamlı bir şekilde’ gözden geçirilmesini öngören bir yasa tasarısı sundu. Tasarıya destek veren Senatör Jeanne Shaheen, “Bu tasarı, Suudi yönetimine oldukça açık bir mesaj hükmündedir” dedi.
Trump ile Netanyahu İran'ı görüştü… ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu arasındaki telefon görüşmesinde İran'la ilgili son gelişmelerin değerlendirildiği bildirildi. Beyaz Saray Sözcü Yardımcısı Judd Deere, Trump-Netanyahu görüşmesine ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. Deere, açıklamasında, "Dün Başkan Trump ile İsrail Başbakanı Netanyahu telefonda görüştü. İki lider İran'ın bölgedeki zararlı eylemlerini engelleme çabaları da dahil ABD ile İsrail arasındaki ortak ulusal güvenlik çıkarlarını geliştirme amacına matuf iş birliği imkanlarını ele aldılar" ifadelerini kullandı.
Trump'ın Genelkurmay adayı: Türkiye, S-400’leri kabul ederse F-35 programından çıkarılmalı… ABD Başkanı Donald Trump tarafından Genelkurmay Başkanlığı görevine aday gösterilen Orgeneral Mark A. Milley, Rus hava savunma sistemi teslimatının hayata geçirilmesi durumunda Türkiye’nin beşinci nesil savaş uçağı F-35 programından çıkarılması ve bu uçakların Türkiye’ye teslimatının iptal edilmesi gerektiğini belirtti.
Trump, kripto paraların 'hayranı değil': Tek bir para birimimiz var, o da ABD doları… Bitcoin, Libra ve diğer kripto paralar hakkında ilk kez yorum yapan ABD Başkanı Donald Trump, “Tek bir para birimimiz var o da dolar” dedi. Trump, Kripto paraların uyuşturucu ticaretinde kullanıldığını da öne sürdü.
Biden: ‘Trump ABD’nin İtibarını Zedeledi’… Demokratların aday adaylarının canlı yayında kozlarını paylaştıkları en son televizyon tartışmasındaki performansıyla anketlerde destek oranı düşen eski Başkan Yardımcısı Joe Biden Cumhuriyetçi Başkan Trump’ın dış politikasına meydan okudu. Biden Trump’ın dış politikasının ABD’nin itibarını zedelediğini savundu.
RUSYA
'TürkAkım’ın yüzde 90'ı tamamlandı'… Gazprom'un geçen hafta Rus bankacılık sektöründen temsilcileri TürkAkım boru hattı projesindeki çalışmaları denetlemek üzere bir geziye çıkardığını belirten The Moscow Times, takvime göre ilerleyen inşaat çalışmalarının yüzde 90'ının tamamlandığını ve hattın yıl sonuna kadar hizmete açılacağını yazdı. Bankacılık uzmanlarının TürkAkım'ın çıkış noktası olan Russkaya kompresör istasyonu ile Kıyıköy'deki alım terminalini ziyaret ettiğini anlatan Ben Aris, VTB Capital uzmanlarının "Gazprom, Russkaya kompresör istasyonu ile iki kara hattının inşasını tamamladı, Türkiye'deki alım terminalinde inşaat çalışmaları ise 21 Haziran itibarıyla yüzde 86 oranına ulaştı" şeklindeki sözlerini aktardı. Aris, Gazprom yetkililerinin TürkAkım'ı yıl sonuna kadar hizmet açma planını yinelediğinin altını çizdi.
Ryabkov: Venezüella'daki tatbikatta Rus askeri teçhizatı kullanılacak… Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Rus yapımı askeri teçhizatın Venezüella'da yapılacak tatbikatta kullanılacağını açıkladı. Basın mensuplarının Venezüella'da 24 Haziran'da düzenlenecek tatbikatta Rus askeri teçhizatı kullanılıp kullanılmayacağı sorusunu yanıtlayan Ryabkov, "Venezüella'da bulunan ve Bolivar ordusunun sahip olduğu silahlar ve askeri teçhizat, büyük oranda Rus yapımı. Bu nedenle, tatbikat Rus askeri teçhizatı olmadan gerçekleştirilemez" dedi.
Putin ile Zelenskiy arasında ilk telefon görüşmesi gerçekleşti… Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukraynalı mevkidaşı Vladimir Zelenskiy arasında ilk kez bir telefon görüşmesi gerçekleşti. İki ülke liderinin, Ukrayna’nın güneydoğusundaki Donbass bölgesindeki çatışmanın çözümüyle ilgili sorunları ele aldığını belirten Peskov, Putin ve Zelenskiy’in esir değişimi konusunu uzmanlar seviyesinde sürdürmeyi kabul etti. Peskov, "Ayrıca Normandiya formatındaki temasların sürdürülmesi olasılığı değerlendirildi" dedi.
TÜRKİYE
Mehdi Eker, Washington'da konuştu: ABD'nin Gülen'in iadesi konusunda hiçbir şey yapmaması kabul edilemez… AK Parti Diyarbakır Milletvekili Mehdi Eker, "Müttefikimiz ABD'nin, FETÖ ve elebaşı Fetullah Gülen'in iadesi konusunda hiçbir şey yapmaması kabul edilemez." dedi. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Washington Ofisi (SETA DC) ile Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ortaklığında organize edilen '15 Temmuz Darbe Girişiminden 3 Yıl Sonra Türk-Amerikan İlişkileri' paneline katılan Eker, 15 Temmuz FETÖ'nün darbe girişimini ve Türk-Amerikan ilişkilerini değerlendirdi.
Büyükelçi Kılıç'tan Washington Post editörlerine PKK mektubu… Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç, Washington Post gazetesi editörlerine mektup göndererek, 'yayımladıkları yazı üzerinden PKK propagandası yapılmasını' eleştirdi. "Post bir teröristin ifadelerine niye yer verdi?" başlıklı mektupta elebaşı Cemil Bayık'ın yazısını gördüğünde 'şok olduğunu' belirten Kılıç, Bayık'ın 'Türkiye'deki en vahşi terör saldırılarını gerçekleştiren PKK'nın kurucularından biri' olduğuna vurgu yaptı.
Suriye sınırındaki askeri birliklere komando, obüs ve tank sevkiyatı… Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından Suriye sınırındaki askeri birliklere komando, obüs ve tank takviyesi yapıldı. Farklı bölgelerdeki birliklerden Kilis'e gönderilen ve sınır hattında bekletilen komandoları taşıyan otobüsler ile obüs ve tank yüklü tırlardan oluşan askeri konvoy, Gaziantep istikametine hareket etti.
Türk Dışişleri: Doğu Akdeniz'de kıta sahanlığımızda hak ve çıkarlarımızı koruma kararlılığımız tam… Türkiye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, "Hükümetimizin, Doğu Akdeniz'de kıta sahanlığımızda uluslararası hukuktan kaynaklı meşru hak ve çıkarlarımızı koruma konusundaki kararlılığı tamdır" açıklamasını yaptı.
Pakdemirli: Muğla'daki orman yangınında 350-400 hektar alan etkilendi, dezenformasyona lütfen itibar etmeyelim… Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli, Muğla'daki orman yangınına ilişkin, "350-400 hektar alanın etkilenmiş olabileceğini düşünüyoruz" dedi. Yerleşim yerleriyle ilgili herhangi bir tehdidin söz konusu olmadığını söyleyen Pakdemirli, "Dezenformasyona lütfen itibar etmeyelim. Sosyal medyada ben bunları görüyorum" ifadesini kullandı.
Jandarma Genel Komutanlığı'nda FETÖ operasyonu: 49 kişi için gözaltı kararı… Jandarma Genel Komutanlığı içerisindeki FETÖ yapılanmasına ilişkin düzenlenen operasyonda 46'sı muvazzaf asker, 49 kişi için gözaltı kararı verildi.
Milli Savunma Bakanlığı: S-400 teslimat süreci başladı… Milli Savunma Bakanlığı, Rusya'dan alınan S-400 hava savunma sisteminin birinci grup malzemelerinin Ankara'ya intikalinin başladığını duyurdu. Milli Savunma Bakanlığı, Türkiye'nin Rusya'dan aldığı S-400 hava savunma sisteminin Türkiye'ye nakledildiğini açıkladı. Bakanlığın Twitter hesabından yapılan açıklamada, şu ifadeler yer aldı: "Türkiye’nin hava ve füze savunma ihtiyacının karşılanmasına yönelik tedarik edilen S-400 Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sisteminin birinci grup malzemelerinin Mürted Hava Meydanı / Ankara’ya intikali 12 Temmuz 2019 tarihinden itibaren başladı."
ASYA
Kuzey Kore'den Güney'in F-35 alımına tepki: Yok etmek için özel silahlar üretmekten başka çaremiz yok… ABD Kore Kuvvetleri (USFK), Kuzey Kore'nin ürettiği Hwasong-15 kıtalararası balistik füzesinin (ICBM) ABD'nin her yerine ulaşma kapasitesinde olduğunu duyurdu. Kuzey Kore de, Güney yönetiminin aldığı F-35 alımı kararına tepki gösterdi ve "Yok etmek için özel silahlar geliştirmekten başka çaremiz yok" açıklaması yapıldı.
